De economie in zwaar weer: bedrijfseconomisch ontslag
De advocaten van team Utrecht van Holla legal & tax schrijven elke dinsdag een artikel in de reeks “De economie in zwaar weer”. Zij zullen ingaan op diverse juridische vraagstukken die kunnen spelen bij ondernemingen die in ‘zwaar weer’ verkeren. Echter, het is altijd goed om al in een eerder stadium bewust te zijn van de (on)mogelijkheden. Dit voordat het te laat is!
—
Werknemers vormen het hart van de onderneming: zij voeren de werkzaamheden uit. Als tegenprestatie voor de werkzaamheden ontvangen de werknemers een dienstverband met loon, vakantiedagen en andere arbeidsvoorwaarden. Maar wat nu als het aanbod van werk vermindert of verandert, waardoor minder of ander personeel nodig is? Hoe zit het als de werkgever gedwongen moet snijden in het bedrijf, en dus ook in het personeel?
Het arbeidsrecht biedt verschillende mogelijkheden voor een werkgever om over te gaan tot een eenzijdige beëindiging van de arbeidsovereenkomst met een werknemer. Een van die mogelijkheden is een ontslag wegens bedrijfseconomische redenen. Toestemming voor ontslag moet dan worden aangevraagd bij het UWV.
Bedrijfseconomische redenen
Om van het UWV toestemming te krijgen voor een ontslag wegens bedrijfseconomische redenen moet de werkgever aantonen dat er sprake is van omstandigheden die maken dat een beëindiging van bepaalde arbeidsovereenkomsten noodzakelijk is. Deze vereiste bedrijfseconomische redenen zijn in principe breed. In de Uitvoeringsregels[1] heeft het UWV een aantal voorbeelden genoemd:
- een slechte, of slechter wordende, financiële situatie van het bedrijf
- werkvermindering
- organisatorische en/of technologische veranderingen, zoals automatisering
- (gedeeltelijke) bedrijfsbeëindiging
- een bedrijfsverhuizing
- het vervallen van een loonkostensubsidie
De bedrijfseconomische omstandigheden die maken dat de werkgever genoodzaakt is om tot verval van arbeidsplaatsen over te gaan, moeten door de werkgever concreet worden toegelicht aan het UWV en moeten worden onderbouwd met verschillende gegevens. Daarnaast moet worden toegelicht dat de betreffende werknemers niet herplaatst kunnen worden. Kortom: ontslag moet het laatste redmiddel zijn.
Procedure ontslagaanvraag
Het UWV heeft voor de ontslagaanvraag standaardformulieren ontwikkeld die door de werkgever moeten worden ingevuld en voorzien van de nodige stukken en toelichting. De betreffende werknemer krijgt vervolgens de gelegenheid om op de ontslagaanvraag verweer te voeren. Na een beoordeling door het UWV en een eventuele volgende ronde beslist het UWV: wel toestemming of geen toestemming om de arbeidsovereenkomst te beëindigen.
De procedure bij het UWV neemt doorgaans 4 tot 6 weken in beslag.
Zowel de werkgever als de werknemer heeft de mogelijkheid om de beslissing van het UWV aan te vechten, waarbij zij terecht kunnen bij de kantonrechter.
Beëindigingsovereenkomst
In plaats van de UWV-procedure te volgen, wordt in de praktijk vrijwel altijd tussen de werkgever en de werknemer die voor ontslag wordt voorgedragen, onderhandeld over een beëindigingsovereenkomst. Met een beëindigingsovereenkomst maken de werkgever met elkaar afspraken over de beëindiging van het dienstverband en de voorwaarden daarvoor. Zo is denkbaar dat een langere opzegtermijn of hogere beëindigingsvergoeding wordt overeenkomen dan de wettelijke, maar daarmee koopt de werkgever wel de tijd en het risico van een ontslagaanvraagprocedure (en eventueel een procedure bij de rechter) af. Ook voor de werknemer is een beëindigingsovereenkomst aantrekkelijk om dezelfde redenen.
Juridische bijstand
De procedure voor bedrijfseconomisch ontslag kent veel regels en uitzonderingen daarop, waaronder de melding bij collectief ontslag, het afspiegelingsbeginsel en herplaatsing. Daarnaast moeten de regels rondom medezeggenschap in acht worden genomen.
Schakel dan ook altijd juridisch advies in om te bekijken wat de mogelijkheden zijn en op het moment dat u een beëindiging van dienstverbanden wegens bedrijfseconomische redenen wilt starten.
Heeft u vragen over bedrijfseconomisch ontslag? Laat het ons weten!
Interessante artikelen voor u
- De economie in zwaar weer: Borgtocht voor een financieel zwakke onderneming
- Het noodzakelijkheidsvereiste bij conservatoir beslag
- Corporate opportunities: de do’s and don’ts
[1] Zie https://www.uwv.nl/werkgevers/overige-onderwerpen/achtergrondinformatie-ontslag-via-uwv/detail/uitvoeringsregels-bedrijfseconomische-redenen, meest recente versie van september 2020.
