Nieuws

Stageovereenkomst of arbeidsovereenkomst?

Gepubliceerd op 17 mei 2022

Onze mensen

Stageovereenkomst of arbeidsovereenkomst? In de praktijk wordt daar vaak niet over nagedacht, maar dat kan behoorlijke gevolgen hebben. Waar ligt de grens? In dit artikel leggen wij dat uit en verwijzen wij naar twee verschillende uitkomsten in de recente rechtspraak.

Logidex-toets van de Hoge Raad

De Hoge Raad heeft al een tijd terug de toets geformuleerd waar de grens ligt voor het kwalificeren van werkzaamheden als stageovereenkomst of arbeidsovereenkomst.[1] Het gaat er, kort gezegd, om of het verrichten van de werkzaamheden van de stagiair in overwegende mate in het belang is van de opleiding die de stagiair volgt. De werkzaamheden die de stagiair verricht moeten gericht zijn op het uitbreiden van de eigen kennis en ervaring, zulks mede met het oog op de voltooiing van de opleiding. Wordt niet aan die toets voldaan, dan is de tegenhanger dat sprake is van een arbeidsovereenkomst (onder de voorwaarden van arbeid, loon en gezag).[2] Is dat het geval, dan heeft de werknemer – let op: geen stagiair dus meer – recht op o.a. het minimumloon, ontslagbescherming, vakantiedagen, etc. Ter illustratie hieronder twee uitspraken.

Wel stageovereenkomst – geen arbeidsovereenkomst

In ECLI:NL:RBDHA:2022:3339 gaat het om een student die in het kader van de studie Bestuurskunde (Universiteit Leiden) werkzaamheden verricht bij Stichting Politiek Werk en Ondersteuning (SPWO) VVD. Daarvoor is een stageovereenkomst gesloten tussen de student, SPWO en de studieadviseur van de universiteit. Vergoeding voor ruim 5 maanden: € 1.879,72 bruto. De student meent dat sprake is van een arbeidsovereenkomst omdat hij werkzaamheden verrichtte die vergelijkbaar waren met die van de andere fulltime werknemers van SPWO. SPWO heeft het leerelement van de stage daarmee op de achtergrond gesteld en de stage kwalificeert daarom als een volwaardige baan, zo stelt de student. Vordering aan loon: € 9.670,78 bruto. De rechter gaat daar niet in mee, en oordeelt dat de verrichte werkzaamheden onmiskenbaar waren in het kader van de studie van de student. Het zwaartepunt van de stage lag op het verwerven van (werk)ervaring, als onderdeel van zijn studie, en niet is gebleken dat de arbeidsprestatie van de student een (actieve) bijdrage aan de verwezenlijking van het primaire doel van SPWO is geweest. Conclusie: geen arbeidsovereenkomst en geen recht op het gevorderde loon.

Geen stageovereenkomst – wel arbeidsovereenkomst

In ECLI:NL:RBDHA:2022:4119 kwam de rechter tot het tegenovergestelde oordeel. Het ging hier om een studente die bij MBO Rijnland was gestart met de driejarige opleiding tot tandartsassistente in de beroepsbegeleidende leerweg (BBL). In het kader van de opleiding is de studente bij een tandartspraktijk, een erkend leerbedrijf, stage gaan lopen. Vergoeding per maand: € 1.594,20 bruto. Op een gegeven moment meldt de studente zich ziek bij de tandartspraktijk. Even later meldt de tandartspraktijk haar dat de stageovereenkomst wordt beëindigd van rechtswege, namelijk na verloop van tijd. De studente is het daar niet mee eens en verzoekt aan de rechter onder andere achterstallig salaris en terugkeer, omdat sprake zou zijn van een arbeidsovereenkomst. Daar gaat de rechter in mee. Volgens de rechter is namelijk niet gebleken dat de werkzaamheden in overwegende mate in het teken stonden van het opdoen van kennis in het belang van de opleiding. De studente was zelfstandig aan de slag met baliewerkzaamheden, bestellingen, afspraken maken, openen en sluiten en schoonmaakwerkzaamheden. De werkzaamheden kunnen daarom niet in overwegende mate worden aangemerkt als activiteiten die waren gericht op het uitbreiden van de eigen kennis en ervaring, zulks mede met het oog op de voltooiing van de opleiding. De arbeid die de studente voor de tandartspraktijk heeft verricht kwalificeert dan ook als reële arbeid en de tandartspraktijk heeft in die zin profijt gehad van de arbeid. Conclusie: er was sprake van een arbeidsovereenkomst, de studente was een werkneemster. Gevolg (na berusting in de beëindiging): de tandartspraktijk moet o.a. achterstallig loon, de transitievergoeding en de gefixeerde schadevergoeding voor onregelmatige opzegging betalen.

Slot

Zoals uit de twee uitspraken hierboven blijkt is het oordeel of sprake is van een stageovereenkomst of arbeidsovereenkomst erg afhankelijk van de feiten en omstandigheden van het geval. Kortom: een beoordeling op maat is telkens nodig. Heeft u vragen of twijfelt u over uw stageovereenkomst? Neem dan contact op met Joris van Haalen of met één van de andere medewerkers van de Business Unit Arbeidsrecht. --------------------------------------------------------------------------------------- [1] HR 9 oktober 2015, ECLI:NL:HR:2015:3019 (Logidex), met verwijzing naar 29 oktober 1982, ECLI:NL:HR:1982:AC0442 (Hesseling/Ombudsman) (niet gepubliceerd). [2] Zie HR 6 november 2020, ECLI:NL:HR:2020:1746 (X/Gemeente Amsterdam).