ACM legt miljoenenboete op aan LG voor overtreding kartelverbod

In december 2021 heeft de Autoriteit Consument & Markt (ACM) een boete van ruim EUR 39.000.000,- opgelegd aan Samsung voor ongeoorloofde beïnvloeding van verkoopprijzen van televisies. Samsung hanteerde daarbij stelselmatig een systeem van prijsbeïnvloeding, waardoor feitelijk prijsbinding ontstond bij haar afnemende wederverkopers. Op 12 september 2023 doet de ACM iets soortgelijks door LG Electronics Benelux Sales (hierna: LG) een boete van bijna EUR 8.000.000,- op te leggen wegens het maken van verboden afspraken in de periode van 2015-2018 met zeven grote (web)winkels over de online verkoopprijzen van LG televisies. Er is niet slechts sprake van adviesprijzen, maar van het stelselmatig regisseren van prijsverhogingen tot aan de gegeven adviesprijs, waarmee de concurrentie is verstoord en consumenten hogere prijzen moesten betalen. Waaruit bestond dit systeem en waarom vormt dit systeem een overtreding van het kartelverbod?

Waaruit bestond het systeem van LG dat leidde tot prijsbeïnvloeding?

LG gaf adviesprijzen, maar zag erop toe dat haar afnemers die prijzen ook daadwerkelijk toepasten, zodat feitelijk de prijzen in lijn werden gebracht met de adviesprijzen van LG. LG sprak daarbij de (web)winkels consequent aan als zij een lager gelegen consumentenprijs hanteerden. Ook verzocht LG hen om bepaalde aanbiedingen niet op prijsvergelijkingswebsites te vermelden. Winkeliers werden ook verzocht om lagere prijzen van andere winkels niet zomaar automatisch te volgen. Kassakortingen mochten zij online niet zichtbaar maken. LG hanteerde een intensief systeem van online prijsmonitoring met tools die het mogelijk maakten te controleren of webwinkels lagere prijzen hanteerden dan de adviesprijzen. De webwinkels uitten klachten bij LG wanneer concurrenten in hun ogen te lage prijzen hanteerden en verzochten LG om die winkels tot de orde te roepen. LG nam dan actief contact op met die webwinkels en vroeg uitleg en spoorde aan de verkoopprijs aan consumenten te verhogen. LG meldde dan, dat zij ook andere webwinkels daartoe had aangespoord. De ACM heeft de beschikking over duizenden berichten en documenten waaruit het systeem van verboden afstemming blijkt.

Waarom is het systeem van LG verboden?

Iedere (web)winkel moet zelfstandig zijn eigen verkoopprijzen en kortingsbeleid vaststellen. De leverancier mag adviesprijzen geven en maximumprijzen. Iedere verdere bemoeienis van de leverancier met de verkoopprijzen van de winkeliers is uit den boze en strijdig met het kartelverbod. Door de stelselmatige benadering van LG wisten de webwinkels dat zij zich niet uit de markt gingen prijzen als zij de adviesprijzen van LG opvolgden. De concurrentie tussen de webwinkels onderling werd zo ingeruild voor een systeem van onderlinge afstemming. De consumenten betaalden daardoor een te hoge prijs. De winstmarges van de webwinkels werden door dit systeem van afstemming veiliggesteld. Er is, door het stelsel van LG, geen sprake meer van vrijblijvende adviesprijzen. Door het systeem werd druk uitgeoefend op de winkeliers, die ook geïnformeerd werden over de prijzen van hun concurrenten. Ook de klachten die door het kliksysteem werden opgevolgd door LG werkten in de hand, dat de winkeliers de verkoopprijzen in lijn met de adviesprijzen brachten. In plaats van concurrentie ontstond er zo een prijsafstemming.

Conclusie

Het boetebesluit LG voor de verboden afspraken over de verkoopprijzen van de televisies ligt logisch in het verlengde van het eerdere boetebesluit Samsung. Het boetebesluit heeft betrekking op de verticale verhouding tussen de leverancier en de winkeliers, waarbij echter ook de horizontale gevolgen tussen de winkeliers duidelijk zichtbaar zijn, nu er sprake is van afstemming van de verkoopprijzen. Vergaande bemoeienis van de leverancier met de verkoopprijzen van zijn afnemers is uit den boze. Er mag slechts sprake zijn van vrijblijvende adviesprijzen en maximumprijzen. Die adviesprijzen mogen in de praktijk niet verworden tot vaste prijzen of afgestemde prijzen, doordat er al dan niet sprake is van het onthouden van voordelen of het dreigen met sancties. Minimumverkoopprijzen mogen uiteraard ook niet worden opgelegd. Voor administratieve doeleinden mag LG uiteraard monitoren wat ervoor verkoopprijzen worden gehanteerd, maar de resultaten daarvan mogen nooit worden gebruikt om uniformering of afstemming van de verkoopprijzen te bewerkstelligen. Vragen op het gebied van het mededingingsrecht? Neem dan contact op met Ferry Weelen of Tijs van Klink.