Nieuws

Signalering: plannen kabinet toekomstbestendige arbeidsmarkt

Gepubliceerd op 6 jul. 2022

Onze mensen

Op woensdag 5 juli 2022 heeft de minister van SZW de plannen van het kabinet gedeeld voor een toekomstbestendige arbeidsmarkt. In deze signalering brengen wij u op de hoogte van de belangrijkste voorgenomen plannen.

Toekomstbestendige arbeidsmarkt

De brief van minister Van Gennip (SZW) beschrijft de route om tot een toekomstbestendige arbeidsmarkt te komen. Daartoe behoren stappen en maatregelen om werkenden meer zekerheid te geven binnen wendbare ondernemingen en om voor een gelijker speelveld tussen werknemers en zelfstandigen te zorgen, met meer duidelijkheid over de vraag wanneer er gewerkt wordt als werknemer of als zelfstandige. Aanleiding voor de plannen is voornamelijk dat veel mensen problemen ervaren in de huidige arbeidsmarkt, onder andere doordat zij onzekerheid hebben over hun inkomen of individueel veel risico’s dragen, bijvoorbeeld als ze niet verzekerd zijn voor ziekte. Daarnaast spelen trends als vergrijzing en globalisering een rol die tot ingrijpen nopen.

Vijf thema’s

Het voornemen van het kabinet is om tot een oplossing van de verschillende problemen en tot een toekomstbestendige arbeidsmarkt te komen in vijf thema’s:

Het aangaan van duurzame arbeidsrelaties stimuleren binnen wendbare ondernemingen en het beter reguleren van tijdelijke contracten en driehoeksrelaties.
Een gelijker speelveld tussen de werknemer en de zelfstandige, meer duidelijke en opeisbare regels en handhaving.
Altijd uitzicht op nieuw werk (via het actieplan Leven Lang Ontwikkelen en een goede arbeidsmarktinfrastructuur).
Aanpassingen in de arbeidsongeschiktheidswetgeving (WIA).
Meedoen aan de basis van de arbeidsmarkt.

De vijf thema’s zullen in de komende periode door het kabinet verder worden uitgewerkt. Een aantal onderwerpen en maatregelen is daarentegen op dit moment al bekend. Wij zetten die hieronder op een rij.

Duurzame arbeidsrelaties

Het streven van het kabinet is om tot duurzame arbeidsrelaties te komen door onder andere in te zetten op meer arbeidsovereenkomsten voor onbepaalde tijd. Dat gebeurt aan de hand van de volgende maatregelen:

Oproepcontracten en min-max-contracten gaan in hun huidige vorm verdwijnen en worden vervangen door basiscontracten, zodat er meer werkzekerheid en roosterzekerheid komt.
Uitzendovereenkomsten worden verder gereguleerd zodat de positie van uitzendkrachten wordt verbeterd. Ook moet er tenminste sprake zijn van gelijkwaardige arbeidsvoorwaarden ten opzichte van de werknemers die direct in dienst zijn.
Opeenvolgende tijdelijke contracten (‘draaideurflex’) worden tegengegaan door de onderbreking in de keten te schrappen. Voor seizoenswerk wordt een aparte regeling onderzocht.
Een arbeidscommissie om de toegang tot het recht te verbeteren.

Wendbare ondernemingen en arbeid

Het kabinet meldt dat ondernemers manieren nodig blijven hebben om om te gaan met fluctuaties en innovaties. Daarbij moet wel een balans worden gezocht ten opzichte van de zekerheid van werknemers. Onderzocht wordt of een oplossing gevonden kan worden op de volgende manieren:

Het bevorderen dat werknemers van werk-naar-werk worden begeleid na beëindiging van het dienstverband.
Deeltijd-WW.
Het verbeteren van de regeling rondom loondoorbetaling bij ziekte door in het tweede jaar in te zetten op terugkeer bij een andere werkgever.

Gelijk speelveld tussen werknemer en zelfstandigen: duidelijkere regels

Het kabinet wil verder inzetten op een adequaat beschermingsniveau voor alle werkenden, oneerlijke concurrentie op arbeidsvoorwaarden tegengaan, zorgen voor de solidariteit binnen de sociale zekerheid en het fiscale stelsel en de wet- en regelgeving verbeteren zodat er meer duidelijkheid komt over de verschillende contractvormen. Daarvoor wordt gekeken naar de volgende maatregelen:

Een gelijker speelveld tussen contractvormen. Denk aan een arbeidsongeschiktheidsverzekering en de mogelijkheid pensioen op te bouwen voor zelfstandigen, en beperking van de zelfstandigenaftrek.
Mogelijkheden voor zelfstandigen om collectief te onderhandelen en een stevigere plek in de SER.
Meer duidelijkheid over de vraag wanneer werk verricht moet worden door een werknemer of verricht mag worden door een zelfstandige. Het begrip ‘gezag’ zal verduidelijkt worden en er komt een rechtsvermoeden. Gevolg: de werkgever moet voortaan bewijs leveren dat er géén sprake is van een dienstverband – op dit moment moet de werknemer aantonen dat er juist wél een dienstverband is.
Het toezicht en de handhaving op schijnzelfstandigheid en het afschaffen van het handhavingsmoratorium uiterlijk 1 januari 2025.

Updates en meer weten?

Het kabinet streeft ernaar om uiterlijk begin 2023 besluiten te nemen over de invulling van maatregelen die werkgeverschap aantrekkelijker maken en wendbaarheid van ondernemingen vergroot. Wij houden u uiteraard via onze website en nieuwsbrief op de hoogte van updates en wijzigingen in de voorgenomen kabinetsplannen. Heeft u vragen over de voorgenomen kabinetsplannen? Neem dan contact op met ons team van arbeidsrechtspecialisten.