Hoge Raad bevestigt: tweede beslag op hetzelfde bewijsmateriaal in beginsel mogelijk

Met bewijsbeslag kan een partij, na toestemming van de rechter, bewijsmateriaal veiligstellen voor een procedure. Vaak wordt het materiaal (of kopieën daarvan) tijdelijk in gerechtelijke bewaring gegeven, zodat het niet verloren gaat of wordt vernietigd voordat de rechter daarover kan oordelen.

Een conservatoir beslag vervalt automatisch zodra de vordering in de hoofdzaak is afgewezen en deze afwijzing onherroepelijk is geworden. Dit voorkomt dat beslag blijft liggen als het zijn doel heeft verloren. Als een bewijsbeslag vervalt, is een eventuele bewaarder verplicht het bewijsmateriaal terug te geven aan de beslagene. Eventueel gemaakte kopieën en elektronisch opgeslagen gegevens moeten gelijktijdig worden vernietigd.

In deze zaak had UTI bewijsbeslag laten leggen op gegevensdragers van onder meer Container & Co en haar bestuurder. Dit bewijsmateriaal werd ook in gerechtelijke bewaring gegeven. Nadat de voorzieningenrechter de vordering van UTI tot inzage in het bewijsmateriaal had afgewezen wegens gebrek aan spoedeisend belang en dit vonnis onherroepelijk was geworden, stelden Container & Co en haar bestuurder dat het beslag was vervallen en het materiaal moest worden vernietigd. UTI was het daar niet mee eens en liet, met toestemming van de rechter, voor de zekerheid een tweede beslag op hetzelfde bewijsmateriaal leggen onder de bewaarder. Container & Co en haar bestuurder vorderden opheffing van het tweede beslag, stellende dat UTI had moeten meewerken aan vernietiging van het bewijsmateriaal.

De Hoge Raad stelt voorop dat bij verval van beslag ook de eventuele bewaring eindigt en de bewaarder verplicht is tot afgifte. Van de beslaglegger kan worden gevergd dat hij meewerkt aan de afgifte. Vervolgens bevestigt de Hoge Raad dat geen rechtsregel zich verzet tegen het nogmaals leggen van beslag als het eerdere beslag door een fout of anderszins is vervallen. De Hoge Raad laat dan ook in stand het oordeel van het hof dat UTI vanwege de onenigheid over de status van het eerste beslag voor de zekerheid het tweede beslag had laten leggen, en dat tegen deze achtergrond de omstandigheid dat UTI de bewaarder niet had geïnstrueerd het eerder beslagen materiaal te vernietigen, niet meebrengt dat UTI onrechtmatig heeft gehandeld door het tweede beslag te laten leggen.

Uit dit arrest volgt dat een tweede (bewijs)beslag op hetzelfde bewijsmateriaal in beginsel mogelijk is. Het enkele feit dat daarmee afgifte of vernietiging door de bewaarder wordt verhinderd, leidt nog niet tot aansprakelijkheid van de beslaglegger.

Heeft u vragen over het leggen of opheffen van bewijsbeslag? Neemt u dan gerust contact met ons op.