WNRA: procederen in het reguliere arbeidsrecht

Wat komt in de plaats van bezwaar en beroep na de invoering van de Wet Normalisering Rechtspositie Ambtenaren (WNRA) ? Een overheidswerkgever en werknemer zijn het niet met elkaar eens en komen er samen niet uit. De tussenkomst van een onafhankelijke derde is noodzakelijk. Hoe pakt u dat aan, na de invoering van de Wet Normalisering Rechtspositie Ambtenaren (WNRA)? Vanaf dat moment is voor de meeste ambtenaren en hun werkgevers het reguliere arbeidsrecht en procesrecht van toepassing. Eerste aanleg Bezwaar Onder het huidige ambtenarenrecht neemt de werkgever een besluit over de rechtspositie van de werknemer. De werknemer kan in eerste aanleg tegen dat besluit bezwaar aantekenen. Een bezwaarschrift is een laagdrempelige processtap en kent niet veel vormvereisten. De verzending is eenvoudig. Een bezwaarschriftprocedure is in de regel kosteloos. Vertegenwoordiging door een advocaat is niet verplicht. Verzoekschrift of dagvaarding? In het reguliere arbeidsrecht zal degene die in eerste aanleg iets aan de kantonrechter wil voorleggen een verzoekschrift of een dagvaarding op moeten stellen. Het uitgangspunt is dat zaken over de arbeidsovereenkomst met een dagvaarding worden aangebracht bij de rechtbank. Zaken over de opzegging of de beëindiging van de arbeidsovereenkomst zijn de uitzondering: die worden met een verzoekschrift aangebracht. Onder geschillen over de beëindiging en de opzegging van de arbeidsovereenkomst vallen ook meningsverschillen over de transitievergoeding. Andere vorderingen, die verband houden met het einde van de arbeidsovereenkomst worden ook in het verzoekschrift opgenomen. Het is niet nodig voor die vorderingen apart een dagvaarding op te stellen. Dagvaarding De dagvaarding kent veel vormvereisten. U kan de dagvaarding niet zelf opsturen naar de rechtbank of de wederpartij. Dit zal een deurwaarder voor u moeten doen. Die reikt de dagvaarding uit aan de wederpartij (dit heet betekenen) en stuurt die op naar de rechtbank. Bij het aanbrengen van een dagvaarding moet u rekenen op de kosten van de deurwaarder en de griffierechten van de rechtbank. Daarnaast loopt u het risico in de proceskosten veroordeeld te worden. Een dagvaardingsprocedure is dus lang niet zo laagdrempelig als bezwaar maken. Bent u degene die de dagvaarding betekent krijgt? Dan heeft u de kans om u te verweren tegen de vordering. Uw verweer neemt u op in een conclusie van antwoord en kan u rechtstreeks, binnen de termijn, aan de rechtbank toesturen. Als u een tegenvordering wilt instellen, dan kan u dit ook in de conclusie van antwoord zetten. In een spoedeisende zaak wordt u gedagvaard in een kort geding. In dat geval is het ook toegestaan om mondeling op de zitting uw standpunt uit te leggen, in plaats van in een conclusie van antwoord. In beide gevallen bent u geen griffierecht verschuldigd. Wel loopt u  het risico in de proceskosten te worden veroordeeld. In een dagvaardingsprocedure over arbeidszaken is een advocaat niet verplicht, maar uiteraard wel aan te raden. Vooral als u geen enkele ervaring heeft met civiele procedures. Verzoekschrift Een verzoekschrift is laagdrempeliger dan een dagvaarding. Het verzoekschrift kent maar een paar vormvereisten. Een verzoekschrift kan u (in drievoud) aan de rechtbank toezenden. De tussenkomst van een deurwaarder is niet nodig. U moet er wel rekening mee houden dat u het verzoekschrift aan de juiste rechtbank toestuurt. U bent ook in een verzoekschriftprocedure griffierecht verschuldigd. Bent u degene die een verzoekschrift ontvangt? U mag zich verweren in een verweerschrift of mondeling op de zitting. Ook mag u een tegenverzoek doen. In beide gevallen bent u geen griffierecht verschuldigd. Wel loopt u het risico in de proceskosten te worden veroordeeld. In een verzoekschriftprocedure over arbeidszaken is een advocaat niet verplicht, maar uiteraard ook aan te raden. Procedure bij het UWV Een ontslag wegens bedrijfseconomische omstandigheden of langdurige arbeidsongeschiktheid moet in de meeste gevallen aangevraagd worden bij het UWV. Die procedure is procedureel niet lastig. De werkgever vraagt het ontslag aan door het verstrekken van de vereiste informatie aan het UWV. De werknemer kan in een brief of formulier zijn verweer opnemen. In de cao kan afgesproken zijn dat (in plaats van het UWV) een cao-commissie ontslagen wegens bedrijfseconomische omstandigheden beoordeelt. Vertegenwoordiging door een advocaat is in deze procedures niet verplicht. Beroep en hoger beroep Na een bezwaarschriftprocedure in het bestuursrecht kunt u ‘in beroep gaan’ bij de rechtbank door middel van een beroepschrift. U mag uzelf vertegenwoordigen: een advocaat is niet verplicht. In het civiele recht, na een dagvaardingsprocedure of een verzoekschriftprocedure in eerste aanleg gaat u ‘in hoger beroep’. Hoger beroep instellen doet u bij een gerechtshof, ook middels een dagvaarding of een verzoekschrift. Hierbij is vertegenwoordiging door een advocaat verplicht. Bent u het niet eens met de beslissing van het UWV of de cao-commissie? Dan kan u alsnog uw zaak aan de kantonrechter voorleggen, middels een verzoekschrift. In deze fase mag u uzelf vertegenwoordigen. Bent u het daarna ook niet eens met de beslissing van de kantonrechter? Dan kan u ‘in hoger beroep’ bij het gerechtshof. Daarbij is vertegenwoordiging door een advocaat wel verplicht. Hoger beroep en cassatie Bij arbeidszaken in het bestuursrecht kan u na een beroepsprocedure ‘in hoger beroep’ bij de Centrale Raad van Beroep (CRvB). Hierbij is een advocaat niet verplicht. Bij dagvaardingsprocedures en verzoekschriftprocedures kan u in een beperkt aantal gevallen na het hoger beroep bij het gerechtshof, in cassatie bij de Hoge Raad. Hierbij is een advocaat verplicht. Conclusie Procederen in het civiele recht is complexer dan het instellen van bezwaar en beroep in het bestuursrecht. In de meeste situaties zijn dagvaardingsprocedures en verzoekschriftprocedures ook kostbaarder, vanwege de kosten van de deurwaarder, griffierechten en rechtsbijstand. In een bezwaarzaak, procedure bij het UWV of bij de cao-commissie loopt u geen risico op een proceskostenveroordeling, waar dat bij de civiele rechter wel het geval is. Heeft u weinig of geen ervaring in het civiele procesrecht? Of met het reguliere arbeidsrecht? Laat u dan bijstaan door een specialist in arbeidsrecht en procesrecht. De kans dat u anders de mist in gaat, is zeer reëel. Holla Advocaten is gespecialiseerd in arbeidsrecht en procesrecht. Wilt u meer weten? Neem dan contact op met onze arbeidsrechtspecialisten Angela Ruijter, Joost Schunselaar of Petra Domevscek. Dit artikel is geschreven door Peggie van Vugt, medewerker Wetenschappelijk Bureau van Holla Advocaten.