Hij komt, hij komt die lieve goede Sint...

5 december is voor allen een spannende dag, maar in het bijzonder voor de Hulpsint die iets heeft gedaan wat echt niet mag. Zonder toestemming een foto gebruiken van een fotograaf is natuurlijk allesbehalve braaf… Zo oordeelde ook het gerechtshof Den Haag vorig jaar.

Waar gaat het over?

Een man helpt al jaren met zijn vader Sinterklaas, door als Piet en Hulpsinterklaas bij verschillende gezinnen langs te gaan. Zij doen dit tegen onkostenvergoeding en adverteren voor hun diensten op o.a. Marktplaats en Facebook. Bij die advertenties hebben de mannen zonder toestemming foto’s gebruikt die een professionele fotograaf van hen had gemaakt tijdens een Sinterklaasintocht. De fotograaf heeft de Hulpsinterklaas en zijn Piet, nadat hij erachter kwam dat zijn foto’s waren gebruikt, aansprakelijk gesteld voor de schade die hij zou hebben geleden. Deze schade begrootte de fotograaf op maar liefst €4.000,-. Piet haalde na de brief van de fotograaf direct alle foto’s van zowel Marktplaats als van Facebook, maar gaf ook aan de schadevergoeding niet te zullen betalen.

Eerste aanleg

De fotograaf vond het enkel verwijderen van de foto’s niet genoeg en besloot alsnog naar de rechter te gaan. De kantonrechter heeft toen echter geoordeeld dat de Hulpsinterklaas en zijn Piet niet hoefden te betalen. Voor de fotograaf was dit reden genoeg om hoger beroep in te stellen.

Hoger Beroep

Zijn de foto’s auteursrechtelijk beschermd? De fotograaf stelt dat de foto’s wel degelijk auteursrechtelijke bescherming genieten. Het zijn immers zijn eigen originele en creatieve keuzes die tot uiting zijn gekomen door onder andere de compositie, de uitsnede, de hoek waaronder de foto’s zijn genomen en de belichting. De Hulpsinterklaas en zijn Piet denken daar anders over. Het zijn in hun ogen gewoon alledaagse ‘dertien-in-een-dozijn’ foto’s die zich niet onderscheiden van andere foto’s van een Sinterklaasintocht. Om te kunnen spreken van auteursrechtelijke bescherming moet er sprake zijn van een ‘werk’ dat een ‘eigen oorspronkelijk karakter en persoonlijk stempel van de maker’ heeft. Het Europese Hof van Justitie (HvJEU) heeft eerder in het Painer-arrest overwogen dat een fotograaf veel verschillende vrije en creatieve keuzes zal kunnen maken bij het maken van portretfoto’s. Dit kan al blijken uit de invalshoek, enscenering etc. Door deze creatieve keuzes kan de fotograaf dus zijn ‘persoonlijk stempel’ drukken op het werk. Nu de fotograaf heeft toegelicht welke persoonlijke creatieve keuzes hij heeft gemaakt – zowel tijdens het maken van de foto’s als de nabewerking daarvan – meent het hof dat er is voldaan aan het vereiste van een ‘eigen oorspronkelijk karakter en persoonlijk stempel van de maker’. Het standpunt van de Hulpsinterklaas en zijn Piet dat de foto’s te alledaags zouden zijn om voor auteursrechtelijke bescherming in aanmerking te komen worden door het hof dan ook verworpen. Schadevergoeding? Nu geoordeeld is dat de foto’s auteursrechtelijk beschermd zijn, kan de auteursrechthebbende (in dit geval de fotograaf) in geval van inbreuk op zijn auteursrecht een vordering tot schadevergoeding instellen. Het hof heeft geoordeeld dat de Hulpsinterklaas en zijn Piet een schadevergoeding dienen te betalen aan de fotograaf. Het hof meent echter dat de gevorderde €4.000,- erg hoog is, mede gelet op het feit dat het niet om op winst gerichte activiteiten ging. Het hof heeft geoordeeld dat de Hulpsinterklaas en zijn Piet een schadevergoeding voor het gebruik van de foto’s moeten betalen van €900,- en €225,- voor het niet vermelden van de naam van de fotograaf. Dit bedrag wordt vermeerderd met de juridische kosten van de fotograaf, die intussen zijn opgelopen tot €8.823,30,-. Het hof merkt hierbij op dat de hoge juridische kosten deels ook aan de Hulpsinterklaas en zijn Piet zelf liggen. De vele onnodige en kansloze verweren van de Hulpsinterklaas en zijn Piet hebben de zaak onnodig gecompliceerd gemaakt en hebben daarmee de advocaatkosten in aanzienlijke mate opgedreven. Let dus op met het gebruiken van foto’s. Zorg ervoor dat je toestemming hebt van de auteursrechthebbende om dit te voorkomen.

Interessante artikelen voor u

• Verduidelijking over het gerechtvaardigd belang als grondslag, of toch niet?
• Notitie: adviesverzoek bij de Stichting Code Geneesmiddelenreclame
• “Hey Tijger, hoe is het man?”