Duimpje omhoog? Afgesproken!

Afgelopen maand berichtte onder andere CBC News over een Canadese rechter met een bijzonder eigentijds vonnis op het gebied van het contractenrecht. In dit vonnis oordeelde de rechter dat een duim omhoog emoji (👍) via een telefoon een geldige manier is om een overeenkomst tot stand te brengen. Dit vonnis heeft het nodige stof doen opwaaien, daar dit nieuwsbericht (wereldwijd) veelvuldig werd gedeeld. Hoewel er hier sprake is van Canadees recht; zou een dergelijke handeling ook onder het Nederlandse recht als een geldige manier wordt beschouwd om een overeenkomst tot stand te laten komen?

Canada

In dit Canadese vonnis overweegt de rechter dat een 👍 een niet-traditionele wijze is om een document te ondertekenen. Het argument van de advocaat van de partij die in het ongelijk is gesteld – “het toestaan ​​van een 👍 als aanvaarding van een contract, de sluizen zou openen voor rechtszaken over de betekenis van andere emoji’s/afbeeldingen” (vrij vertaald) – mocht niet baten. Gegeven de omstandigheden – er hadden al meerdere contractonderhandelingen plaatsgevonden die op een vergelijkbare manier hadden geresulteerd in geldige contracten – oordeelde de rechter dat de 👍 voldoende was.

Aanbod en aanvaarding naar Nederlands recht

Onder het Nederlandse recht komen overeenkomsten tot stand door opeenvolgende verklaringen van aanbod en aanvaarding. Zo’n aanbod kan in verschillende vormen plaatsvinden. Het moet echter duidelijk zijn dat het beschouwd kan worden als een aanbod. Een aanvaarding kan eveneens in verschillende vormen plaatsvinden, met uitzondering van specifieke voorwaarden die in het aanbod zijn opgenomen. Aanbod en aanvaarding zijn niet altijd duidelijk te identificeren. Het komt in die gevallen aan op algemene beginselen. Bijvoorbeeld de vraag of er sprake is van een-op-een rechtsgevolg gerichte wil, die zich heeft geopenbaard in een verklaring (wilsovereenstemming). Bovendien moet worden bepaald of de andere partij redelijkerwijs mocht vertrouwen op het tot stand komen van die overeenkomst (gerechtvaardigd vertrouwen). Bij het bewijzen van het bestaan van een aanbod en aanvaarding kunnen gedragingen, verklaringen en andere relevante feitelijke omstandigheden een rol spelen.

Duimpje omhoog 👍

Een duimpje wordt doorgaans opgevat als een positieve reactie, maar kan het op zichzelf leiden tot de aanvaarding van een overeenkomst? Tot op heden zijn er bij ons geen rechtszaken bekend waarbij een 👍 (of bijvoorbeeld 👊 of 🤝) is geïnterpreteerd als een aanvaarding die heeft geleid tot een rechtsgeldige overeenkomst. Het gebrek aan duidelijke betekenis van een 'emoji' en het moment waarop deze verzonden had moeten worden, zorgt (en zal waarschijnlijk blijven zorgen) voor aanzienlijke problemen in het kader van de bewijslast. Desalniettemin zijn aanbod en aanvaarding vormvrij, en afhankelijk van de omstandigheden van de zaak kan een rechter er mogelijk toch in meegaan. Indien partijen gedurende een langere periode tot overeenstemming zijn gekomen via deze (of vergelijkbare) methoden, kan dit een belangrijke aanwijzing zijn van hun overeenstemming.

Conclusie

Wij zijn benieuwd naar een (Nederlandse) rechterlijke uitspraak waarin een beroep wordt gedaan op een emoji. In het belang van juridische zekerheid blijft het uiterst raadzaam om overeenkomsten op een andere wijze vorm te geven 😉.