Merk- en modelregistratie in de praktijk: Wat is een modelrecht? (2/13)

Het eerste artikel van onze blogreeks gaf antwoord op de vraag wat een merk precies is. Een merk is een teken waarmee waren of diensten afkomstig van een bepaalde onderneming te onderscheiden zijn van waren of diensten afkomstig van andere ondernemingen. Het is ook mogelijk de vormgeving van nieuwe voortbrengselen te beschermen. Hiervoor bestaat het modellenrecht. Maar wat is precies een model?

Voor bescherming van het uiterlijk van nieuwe voortbrengselen, bestaat het tekeningen- en modellenrecht. Het begrip ‘tekening’ verwijst naar 2D vormgeving en het begrip ‘model’ verwijst naar 3D vormgeving. Wanneer via het tekeningen- en modellenrecht bescherming wordt verkregen voor de vormgeving van een tekening of een model, wordt dit recht een modelrecht genoemd.

Enkele voorbeelden van modelrechten, zijn:

Je verkrijgt een model door het te registreren bij een modellenregister voor een specifiek territorium, zoals een land, de Benelux of de Europese Unie. Wanneer een model wordt geregistreerd, kan de houder van dit model anderen verbieden voortbrengselen op de markt te brengen die – simpel gezegd – te veel lijken op zijn model.

Om als geldig model te kwalificeren moet een model op het moment van aanvraag nieuw zijn en over een eigen karakter beschikken.

Een model is nieuw wanneer dit model, of een model waarvan de kenmerken slechts in onbelangrijke details verschillen, nog niet eerder aan het publiek is getoond. Mocht een model al aan het publiek zijn getoond, dan bestaat er voor de beoogde houder van dit model nog een respijttermijn van 12 maanden om zijn model alsnog te laten registreren.

Een model beschikt over een eigen karakter wanneer de algemene indruk die dit model wekt, verschilt van de algemene indruk die wordt gewekt door andere op dat moment al bestaande modellen.

Uitgesloten van modelrechtelijke bescherming is daarnaast de vormgeving van voortbrengselen die uitsluitend door de technische functie worden bepaald. Hiervoor is het octrooirecht bedoeld.

Een modelregistratie heeft een geldigheidsduur van vijf jaren en kan (tegen betaling) maximaal vier keer met vijf jaren worden verleng. De maximale duur van de modelbescherming bedraagt dus 25 jaar.

Wanneer de geldigheid van een model is verlopen, kan de houder van dit model niet meer op basis van het modellenrecht optreden tegen partijen die zijn model namaken.

Naast geregistreerde modelrechten, biedt het Europese recht ook bescherming voor ongeregistreerde modelrechten. Deze modelrechten komen automatisch tot stand op het moment dat een model dat nieuw is en over een eigen karakter beschikt, voor het eerst aan het publiek wordt getoond. Registratie is dus niet nodig. Wel geldt dat de beschermingsomvang van ongeregistreerde modelrechten een stuk beperkter is dan die van geregistreerde modelrechten. Ook duurt een ongeregistreerd modelrecht slechts drie jaar.

Het modellenrecht geeft een modelrechthebbende het exclusieve recht om de vormgeving van zijn modelrecht te ‘gebruiken’. Onder gebruik wordt in dit kader met name verstaan het vervaardigen, aanbieden, in de handel brengen, verkopen, leveren, verhuren, invoeren, uitvoeren, tentoonstellen, gebruiken of in voorraad hebben voor een van deze voortbrengselen.

Kort en goed: met een modelrecht beschikt u over een sterk recht waarmee u de vormgeving van uw producten beschermt tegen namaak.

Ook voegt een modelrecht direct waarde toe aan uw onderneming en kan een modelrecht – tegen een passende vergoeding – worden verkocht of in licentie worden gegeven aan derden. Daarnaast zijn de kosten voor een modelregistratie relatief laag.

Tot slot nog van belang om op te merken, is dat een modelrecht uitsluitend bescherming biedt aan het uit het model blijkend uiterlijk van een voortbrengsel. Uitsluitend aan de hand van het modelrecht wordt dus de beschermingsomvang van een modelrecht bepaald. Hierdoor is het van groot belang dat modelregistraties alle kenmerkende eigenschappen van een model bevatten. Holla heeft hier ruime ervaring mee en assisteert ook u graag bij uw modelregistraties.

Mocht u nog vragen hebben over merk- of modelrechten, of mocht u hulp nodig hebben bij het aanvragen van merk- en/of modelregistraties, aarzel dan niet om contact met ons op te nemen. Ons deskundige team staat graag klaar om u verder te helpen.