Voorzichtige kentering in achterstanden UWV

Veel werkgevers zullen de enorme achterstanden bij het UWV herkennen. WIA-beoordelingen volgen regelmatig pas maanden na het einde van de loondoorbetalingsperiode, WIA-herbeoordelingen laten lang op zich wachten en veel verzoeken om het afgeven van een deskundigenoordeel worden niet eens in behandeling genomen. De achterstanden leiden tot veel onduidelijkheid en onzekerheid bij werknemers en werkgevers. In haar brief van 6 oktober jl. heeft minister van Gennip van Sociale Zaken en Werkgelegenheid de Tweede Kamer geïnformeerd over de stand van zaken. De eerder door haar genomen maatregelen laten een voorzichtige kentering in de omvang van de achterstanden zien. Deze maatregelen zijn genomen met als primaire doel de wachttijden voor de WIA-claimbeoordeling omlaag te brengen. Tot deze genomen maatregelen behoren de vereenvoudigde WIA-claimbeoordeling voor 60-plussers en het opzetten van Sociaal medische centra (SMC’s).

De WIA-claimbeoordeling

De vereenvoudigde WIA-claimbeoordeling wordt alleen toegepast als zowel werknemer als werkgever hiermee instemmen, wat in 99% van de gevallen gebeurt. De WIA-claimbeoordeling vindt plaats zonder inzet van een verzekeringsarts. Daarnaast mogen werkgevers en werknemers niet benadeeld worden. Dit betekent dat de (ex-)werknemer door de vereenvoudigde behandeling geen lagere WIA-uitkering krijgt dan wanneer er een volledige beoordeling van de aanvraag zou zijn gedaan. Voor de (ex-)werkgever betekent dit dat UWV de mogelijk extra uitkeringslasten of premies niet doorberekent. Binnen een SMC werkt een multidisciplinair team onder regie en verantwoordelijkheid van de verzekeringsarts. Het team bepaalt zelf hoe het beoordelingsproces en de re-integratie-inspanningen binnen de geldende kaders worden ingericht. Dat biedt de mogelijkheid om met hetzelfde aantal artsen meer cliënten te beoordelen en te begeleiden. De Minister geeft aan dat de achterstanden desalniettemin zo groot zijn, dat zij het belangrijk vindt om samen met het UWV maatregelen te blijven treffen. In haar brief kondigt zij bijvoorbeeld aan dat de tijdelijke 60-plus maatregel wordt verlengd tot en met 31 december 2024.

Praktisch beoordelen

Ook wordt een nieuwe tijdelijke maatregel ingevoerd: praktisch beoordelen. Deze maatregel houdt in dat voor mensen die werken ten tijde van de WIA-claimbeoordeling, hun arbeidsongeschiktheidspercentage wordt beoordeeld op basis van hun feitelijke verdiensten. En niet meer óók op basis van een theoretische schatting zoals dat nu het geval is. Deze maatregel levert naar verwachting een besparing op van zo’n 2000 tot 3000 claimbeoordelingen. Bijkomend voordeel is dat de werkwijze beter te begrijpen is voor betrokkenen omdat wordt aangesloten bij de daadwerkelijke verdiensten in plaats van een theoretische verdiencapaciteit. De beoogde ingangsdatum is 1 juli 2024, en de maatregel gaat in eerste instantie gelden voor een periode van drie jaar.

Achterstanden dalen

De Minister verwacht dat de achterstanden op de WIA-claimbeoordeling de komende jaren zullen dalen. Een positieve beweging, aangezien de achterstanden in de afgelopen acht jaar alleen maar zijn gestegen. Tegelijkertijd verwacht ze niet dat de achterstanden binnen een paar jaar zijn weggewerkt. Van Gennip verwacht daarom meer maatregelen nodig te hebben. In dat kader is de Onafhankelijke Commissie Toekomst Arbeidsongeschiktheidsstelsel (de OCTAS) reeds gevraagd een advies uit te brengen voor de langere termijn. De commissie OCTAS heeft als taak een advies uit te brengen voor  een houdbaar stelsel voor ziekte en arbeidsongeschiktheid, dat betaalbaar, uitvoerbaar en uitlegbaar is. De eerste analyse is op 9 oktober naar de Tweede kamer gestuurd en een rapport met mogelijke oplossingsrichtingen wordt begin 2024 verwacht. Wij volgen dit uiteraard op de voet. Heeft u vragen over de WIA-(her)beoordeling van uw werknemer, hoe om te gaan met deskundigenoordelen of een beëindiging na twee jaar ziekte? Neem dan gerust contact op met Harriët Strik of Marloes Stuurop.