Geen faillissement, toch verdwenen: de turboliquidatie

Opgeruimd staat netjes, de turboliquidatie is al lang geen vreemde eend meer in de bijt, maar een steeds meer gebruikt instrument om een bedrijf ‘op te ruimen’. Er zitten wel haken, ogen en risico’s aan de turboliquidatie. Het is belangrijk om met dergelijke risico’s vooraf rekening te houden om nadelige gevolgen te voorkomen. In dit artikel en de hierna opvolgende artikelen wordt ingegaan op de turboliquidatie. Algemeen: de beëindiging van een rechtspersoon    Een rechtspersoon (vaak een besloten vennootschap) heeft bijna altijd schulden aan crediteuren: handelscrediteuren, de (bank)financier, de Belastingdienst et cetera. Als u als bestuurder(s) of aandeelhouder(s) de ondernemingsactiviteiten (al dan niet noodgedwongen) wenst te stoppen, dan zijn er verschillende manieren om de rechtspersoon op uw (eigen) initiatief te beëindigen. Vaak heeft de onderneming nog activa in eigendom, bijvoorbeeld voorraden, inventaris, liquide middelen of vorderingen op debiteuren. In dat geval dienen deze activa eerst te worden verkocht of geïncasseerd voordat de rechtspersoon kan worden beëindigd. Dat kan de curator doen vanuit een faillissementssituatie, maar een faillissement brengt onder meer reputatieschade mee en een curator verlangt de volledige medewerking van de bestuurder(s). Bovendien zal de curator de administratie van een onderneming onderzoeken op onregelmatigheden. Een faillissement duurt mede daarom vaak behoorlijk lang. De uiteindelijke beëindiging (ontbinding) van de rechtspersoon laat dan op zich wachten. Een andere optie is het verkopen van de activa door een vereffening gevolgd door liquidatie. In dat geval dienen de openstaande schulden volledig uit de opbrengsten van de vereffening te worden voldaan. Kan dat niet? Dan dient u om het faillissement van de rechtspersoon te verzoeken. Een eventuele uitweg is het crediteurenakkoord. In dat geval moeten alle crediteuren instemmen met de betaling van (meestal) slechts een (klein) deel van hun vordering(en). De hiervoor beschreven manieren gaan uit van de situatie dat de rechtspersoon nog activa in eigendom heeft. Hierna gaat het over de situatie waarin de rechtspersoon geen activa (baten) maar in eigendom heeft – maar (mogelijk) wel nog crediteuren (schulden). In dat geval zijn er twee opties: het faillissement of de turboliquidatie.[1] De turboliquidatie       De rechtspersoon is ‘leeg’ en er zijn geen activa (baten) meer. U leverde bijvoorbeeld een dienst of verkocht zaken, maar hebt geen opdrachten meer in portefeuille of de voorraad is reeds volledig verkocht. Als u de onderneming wenst te beëindigen, dient u zelf stappen te nemen. U kunt dan verzoeken om het faillissement van de rechtspersoon. Een faillissement is - zoals gezegd - een langer lopend traject met een door de rechtbank aangestelde curator. Tegenover het faillissement staat de vereenvoudigde ontbinding: de turboliquidatie. Het doel van de turboliquidatie was, bij de introductie ervan, het vereenvoudigen van de beëindiging (in vakjargon: de ontbinding) van rechtspersonen. De turboliquidatie wordt – in tegenstelling tot de hiervoor beschreven ‘normale’ ontbinding – niet gevolgd door een procedure waarin het nog aanwezige actief van de op te heffen rechtspersoon vereffend wordt. De turboliquidatie is daardoor snel, eenvoudig en in beginsel zonder bemoeienis van een externe partij zoals een vereffenaar of curator. De turboliquidatie wordt bewerkstelligd doordat het bestuur hiertoe besluit omdat de rechtspersoon gewoonweg niet meer over activa (baten) beschikt. Het bestuur dient vervolgens het formulier Ontbinding rechtspersonen of maatschap (het zogenoemde: “artikel 17a-formulier”) in bij de Kamer van Koophandel. De Kamer van Koophandel onderzoekt dan summierlijk of er inderdaad geen baten zijn. Komt de Kamer van Koophandel tot het oordeel dat baten inderdaad ontbreken dan gaat zij over tot de uitschrijving van de rechtspersoon. De enige voorwaarde die de wet stelt voor deze snelle manier van opruimen van een rechtspersoon is dat baten gedurende de ontbinding ontbreken; ook rechtspersonen mét schulden kunnen dus turboliquideren. Kortom: de turboliquidatie is een snelle en relatief heel gemakkelijke manier om een rechtspersoon te ontbinden. Toch ligt aansprakelijkheid op de loer en kan een vennootschap op verzoek van partijen ook weer ‘herleven’. De wetgeving rondom de turboliquidatie – en de waarborgen voor schuldeisers hierin - is in beweging en zal mogelijk op korte termijn zelfs veranderen. Hierover volgt in het volgende artikel meer. Wilt u hier eens over doorpraten of hebt u andere vragen over uw onderneming? Neemt u dan gerust contact op met Michiel Stoové en/of Rowie Florijn. [1] Ook in dit geval kan een crediteurenakkoord worden aangeboden, maar dan dient een (externe) partij bereid te zijn om een som geld ter beschikking te stellen om een gedeelte van de vorderingen van crediteuren te betalen.