Jan Smit: altijd zo gewoon gebleven?

Jan Smit zingt sinds kort een paar toontjes lager, nu zijn beeldmerk door het EUIPO is afgewezen mede omdat zijn gezicht te ‘gewoon’ was. Jan Smit wilde zijn hoofd als beeldmerk registreren bij het Europees Bureau voor de intellectuele eigendom (EUIPO). De internationale alleskunner bleek echter volgens het EUIPO toch niet zo internationaal te zijn als hij dacht. Het EUIPO weigerde namelijk de inschrijving van zijn merk. Jan Smit wilde zijn merk registreren voor de gehele Europese Unie ten aanzien van onder andere drukwerken, reclame en kleding. Ook de gastendoekjes die Jan Smit nog steeds moet missen na Yolanthe’s vertrek, waren vermoedelijk voorzien in de merkaanvraag, aangezien Jan Smit zijn merk ook voor textielwaren had aangevraagd.

Another face in the crowd

Volgens het EUIPO was de afbeelding van het gezicht van Jan Smit niet in staat om de waren en diensten van Jan Smit onmiddellijk en feilloos te onderscheiden van die met een andere herkomst. In principe is een foto van een gezicht een unieke weergave, maar dit is volgens het EUIPO niet voldoende om het merk onderscheidend vermogen te verlenen. Het gaat hier om een natuurgetrouwe weergave van het gezicht van een persoon. Onderzocht moet worden of de aanbiedingsvorm van de weergave op zichzelf invloed kan uitoefenen op het geheugen van het publiek,  en of de wijze van de weergave een bijzonder kenmerk vertoont dat kan wijzen op de herkomst ervan. Het gezicht van Jan Smit  beschikt volgens het EUIPO niet over een bijzonder kenmerk, waardoor zijn gezicht niet in het geheugen van consumenten zou blijven hangen. Het EUIPO benadrukt dat het portret bekendheid moet hebben verkregen om als merk te worden gezien en dat dit niet het geval is bij Jan Smit. Bijzonder is dat het EUIPO aangeeft dat hoofden/gezichten met opvallende kenmerken zoals de neus van Barbra Streisand of de pet en het haar van Donald Trump wel onderscheidend zouden kunnen zijn. Aangezien Jan Smit volgens het EUIPO geen van deze bijzondere kenmerken heeft, ziet de Europese consument in de afbeelding niet ‘Jan Smit’, maar het hoofd van een tamelijk willekeurige (jonge) man. Hierdoor is het gezicht van Jan Smit slechts een ‘face in the crowd’, dat verloren gaat in een bevolking van 450 miljoen. [caption id="attachment_37505" align="alignnone" width="200"] Afbeelding merkaanvraag Jan Smit[/caption]

(On)bekendheid Jan Smit

Jan Smit deed nog een vergeefse poging om  bekendheid van zijn gezicht aan te tonen. Hij voerde aan dat zijn beeldmerk internationale bekendheid geniet als zanger, acteur en presentator en in die hoedanigheid onderscheidend vermogen heeft verkregen. Jan Smit zou internationaal bekend zijn dankzij het Eurovisie Songfestival, Youtube en zijn verdiensten op de Nederlandse en Duitse televisie. Deze ‘internationale bekendheid’ was volgens het EUIPO echter onvoldoende onderbouwd voor het relevante gebied dat bestaat uit 28 lidstaten. Het EUIPO benadrukt dat aangetoond had moeten worden dat er in een groot deel van deze 28 lidstaten sprake is van bekendheid.

Portret als beeldmerk mogelijk

Deze uitspraak van het EUIPO is toch wel opvallend, zeker nadat de Kamer van Beroep van het EUIPO op 16 november 2017 oordeelde dat het beeldmerk bestaande uit het gezicht van model Maartje Verhoef wel een geldig merk is. De Kamer van Beroep gaf in het geval van Maartje Verhoef aan dat bijzondere of originele kenmerken geen criteria zijn voor het onderscheiden vermogen van een merk, maar dat het publiek wel in staat moet zijn om de betrokken waren en diensten te onderscheiden van die met een andere herkomst. Hoewel de afbeelding bestond uit een natuurgetrouwe weergave van een gezicht van een vrouw, stelde de afbeelding het publiek volgens de Kamer van Beroep in staat om de betrokken waren en diensten te onderscheiden van anderen. Doordat een foto een unieke weergave van een persoon is, met specifieke uiterlijke kenmerken, kan de afbeelding de herkomstfunctie van een merk vervullen was toen de redenering. Welke specifieke uiterlijke kenmerken het gezicht van het model heeft waardoor de afbeelding onderscheidend is, wordt niet gezegd. Wellicht heeft Jan Smit net als Maartje Verhoef bij de Kamer van Beroep van het EUIPO  meer geluk en wordt de weigering van zijn beeldmerk ook ingetrokken. In dat geval zou Jan Smit toch minder ‘gewoon’ zijn gebleven als waar het EUIPO nu vanuit gaat. Geschreven door: Robin Kusters & Luuk Jonker Heeft u vragen over de mogelijkheden voor merkregistratie? Neem dan contact op met Luuk Jonker.