Herplaatsing binnen een concern

Het herplaatsingsvereiste bij ontslag binnen een concern ‘Must read’ voor bedrijven die in een concern samenwerken. U wilt een werknemer ontslaan en moet aantonen dat herplaatsing binnen uw concern niet mogelijk is. Bent u wel eens tegen het probleem aangelopen dat bij een dochter- of zusteronderneming een passende vacature beschikbaar is, maar dat uw collega-ondernemer uw medewerker niet wil aannemen? Het Parket van de Hoge Raad is tot een bijzonder interessante conclusie gekomen over herplaatsing van werknemers in concernverband. Het Parket van de Hoge Raad (hierna: het Parket) geeft advies aan de raadsheren van de Hoge Raad. Vaak worden deze adviezen door de Hoge Raad (de hoogste rechter voor civiele zaken in Nederland) overgenomen. Rechters in Nederland zijn verplicht de uitspraken van de Hoge Raad te volgen in hun uitspraken. Dit advies is op 18 januari 2019 bevestigd door de Hoge Raad en daarmee geldend recht geworden. De twee vereisten voor ontslag Een werkgever kan een arbeidsovereenkomst opzeggen, als daar een redelijke grond voor is en herplaatsing binnen een redelijke termijn niet mogelijk is of niet in de rede ligt. Zonder redelijke grond en zonder te voldoen aan het herplaatsingsvereiste zal geen toestemming verleend worden voor het beëindigen van de arbeidsovereenkomst. Lees hierover meer in het artikel Struikelen over de herplaatsingsverplichting. Waarom kan herplaatsing binnen concernverband zo lastig zijn? Als een werkgever deel uitmaakt van een groep (concern) moeten ook de herplaatsingsmogelijkheden bij andere tot het concern behorende ondernemingen worden betrokken. In de praktijk kan herplaatsing bij een andere onderneming van het concern lastig zijn. Immers, de ene onderneming heeft vaak geen zeggenschap over de personeelsbeleid van een andere onderneming. Ook het moederbedrijf kan niet altijd een herplaatsing afdwingen bij één van de andere ondernemingen. Bij een internationaal opererend concern kan daarnaast ook de afstand tussen de ondernemingen een probleem zijn. Is herplaatsing mogelijk en zo ja, ligt het in de rede? Het Parket van de Hoge Raad komt tot de conclusie dat van een werkgever verwacht mag worden dat de herplaatsingsmogelijkheden moeten worden onderzocht. Dus ook de herplaatsingsmogelijkheden bij de bedrijven waarmee de werkgever in (internationaal) concernverband is verbonden. Tot zover niets nieuws onder de horizon. Als er passende en beschikbare functies zijn binnen het concern moet bekeken worden of van u redelijkerwijs verwacht mag worden dat u de werknemer op één van die functies herplaatst. Voor werkgevers die met elkaar verbonden zijn in concernverband is vraag of herplaatsing in de rede ligt zeer relevant. Het Parket noemt dit ‘het redelijkheidsventiel’ van het herplaatsingsvereiste. Wanneer ligt herplaatsing in concernverband niet in de rede? Het Parket noemt een aantal situaties waarin herplaatsing binnen concernverband niet van een werkgever verwacht mag worden. Herplaatsing binnen concernverband kan bijvoorbeeld niet in de rede liggen als de werkgever en/of het moederbedrijf geen zeggenschap heeft over het personeelsbeleid van de andere ondernemingen. Als de andere ondernemingen weigeren de kandidaat aan te nemen dan kan herplaatsing op die functies redelijkerwijs niet van de werkgever verwacht worden. Dan zou immers het onmogelijke van een werkgever gevraagd worden. Herplaatsing van een medewerker bij een zuster- of dochteronderneming die in een ander land is gevestigd, kan niet in de rede liggen, omdat de herplaatsing onevenredig kostbaar of op een andere manier te bezwaarlijk is (denk bijvoorbeeld aan emigratie- en verhuisproblemen). Zo zijn meer situaties denkbaar, maar deze twee zijn expliciet door het Parket genoemd. Geen voorrang op externe kandidaten of flexibele arbeidskrachten Normaliter heeft een werknemer die voor ontslag in aanmerking komt met voorrang recht op een beschikbare, passende functie boven tijdelijke arbeidskrachten en externe kandidaten. In concernverband gaat dit principe van voorrang niet altijd op. Bijvoorbeeld als een werkgever geen voorrang kan afdwingen bij de andere onderneming. Of als herplaatsing de vrijheid van andere ondernemingen om hun eigen personeelsbeleid te voeren in de weg staat. Advies Als herplaatsing niet lukt of niet mogelijk is, dan zult u dit moeten aantonen. U zult allereerst moeten stellen dat herplaatsing van uw medewerker niet mogelijk is of niet in de rede ligt. U zult de beschikbare, passende functies binnen uw concern moeten benoemen en vervolgens voor al die functies aannemelijk moeten maken dat herplaatsing redelijkerwijs niet van u verwacht mag worden of onmogelijk is. Dit vraagt een zorgvuldige aanpak, waarbij de hulp van een arbeidsrechtspecialist geen overbodige luxe is. Holla Advocaten is gespecialiseerd in complexe, arbeidsrechtelijke zaken. Wij hebben veel ervaring met ontslagprocedures bij grote ondernemingen. Wilt u meer weten? Neem contact op met onze arbeidsrechtspecialisten Martijn Huisman en Jaimy Vanenburg. Wilt u meer interessante artikelen over arbeidsrecht lezen? Klik dan hier. Dit artikel is geschreven door Peggie van Vugt, medewerker Wetenschappelijk van Holla Advocaten.