Zondag EK! Maandag ziek?

Op 11 juni begint het EK voetbal met de openingswedstrijd tussen Turkije en Italië. Op zondag 13 juni speelt Nederland zijn eerste wedstrijd tegen Oekraïne. Aanvang: 21:00 uur. Reden om thuis of ergens anders een mooi feestje te vieren. De volgende dag is het maandag: de werkweek begint weer. Het komt geregeld voor dat werknemers zich na een (feest)weekend ziekmelden en dinsdag weer kiplekker op werk verschijnen alsof er niets aan de hand is geweest. Kan een werkgever hier iets tegen doen? En hoe zit het met de loondoorbetaling tijdens zo’n (onterechte?) ziekmelding? Loondoorbetaling bij ziekte Artikel 7:629 BW geeft de hoofdregel: een werknemer heeft recht op loon tijdens de periode dat hij wegens ziekte niet geschikt is om de bedongen arbeid te verrichten. De wet bepaalt dat het minimum 70% van het overeengekomen loon is, maar in een CAO, het personeelsreglement en/of de arbeidsovereenkomst kan hiervan ten gunste van de werknemer worden afgeweken. Wat is ziekte? Ziekte in de zin van artikel 7:629 BW is een lichamelijke of psychische toestand die de werknemer verhindert zijn arbeid te verrichten. Het Hof Den Haag heeft bepaald dat voor het recht op loon, een ziekmelding in beginsel niet is vereist¹. Let op: vaak is een ziekmelding in het personeelsreglement en/of de arbeidsovereenkomst daarentegen wél verplicht gesteld. Wachtdag Artikel 7:629 lid 9 BW geeft een werkgever de mogelijkheid om van de loondoorbetalingsplicht af te wijken. Er kan namelijk overeengekomen worden dat een werknemer voor de eerste twee werkdagen van zijn ziekte géén recht op loon heeft. Dit worden ‘wachtdagen’ of ook wel ‘carensdagen’ genoemd. Een wachtdagenregeling kan vastgelegd zijn in een CAO, het personeelsreglement en/of in de arbeidsovereenkomst. Wachtdagen kunnen door een werkgever slechts één keer worden gebruikt tijdens het tijdvak van de 104 weken-loondoorbetalingsplicht uit artikel 7:629 lid 1 BW. Dat betekent dat, wanneer een periode van vier weken tussen twee ziekmeldingen zit, de 104 weken-termijn wordt onderbroken en bij de nieuwe ziekmelding opnieuw wachtdagen kunnen worden toegepast. Controleren ziekmelding en loonopschorting Een werkgever heeft het recht om te controleren of een werknemer daadwerkelijk ziek is. Dat kan hij doen aan de hand van zogenoemde controlevoorschriften. Een werkgever is verplicht om hiervoor een bedrijfs- of Arbo-arts in te schakelen. Hij mag dat niet zelf gaan controleren. De bedrijfs- of Arbo-arts kan onder andere telefonisch contact opnemen met de werknemer of een bezoek inplannen (voor zover dat mogelijk is). Geeft een werknemer geen gehoor aan de controlevoorschriften, dan heeft de werkgever het recht om het loon op te schorten. Let op: de controlevoorschriften moeten dan wel a. redelijk zijn, b. schriftelijk zijn gegeven en c. slechts betrekking hebben op het verstrekken van beperkte informatie. Een werknemer kan bijvoorbeeld niet verplicht worden zijn werkgever te informeren over de aard van zijn ziekte. Zie voor meer informatie over de loonopschorting ons eerdere artikel. Twijfel over ziekmelding? Als een werkgever twijfels heeft over een ziekmelding, bestaat er slechts één mogelijkheid om vast te laten stellen of de ziekmelding al dan niet terecht is: door middel van inschakeling van de bedrijfsarts. De bedrijfsarts kan mogelijk gevraagd worden een spoedcontrole uit te voeren. Als de bedrijfsarts oordeelt dat er geen sprake is van ziekte, dan is daarmee sprake van een onterechte ziekmelding en komt het niet verrichten van de arbeid op grond van artikel 7:628 BW in redelijkheid voor rekening van de werknemer. Er is dan namelijk zonder grond geen arbeid verricht. De werknemer heeft dan geen recht op loon en zal, voor zover het loon al is betaald, het voor die periode ontvangen loon terug moeten betalen. Mag een werkgever een ziekmelding weigeren? Nee, dat mag niet. Volgens vaste rechtspraak mag een werkgever een ziekmelding niet weigeren als een werknemer claimt ziek te zijn. De werkgever is verplicht om de bedrijfsarts te laten beoordelen of een werknemer ziek is. Maatregelen Welke maatregelen een werkgever kan treffen rondom ziekte en ziekmeldingen, hangt af van de situatie die zich voordoet:

• Zoals hierboven aan bod is gekomen, kan een opschorting van het loon aan de orde zijn wanneer een werknemer weigert mee te werken aan controlevoorschriften.
• Ook kan een werkgever het recht hebben om een loonstop toe te passen (zie daarover meer in dit artikel).
• Een werkgever kan een werknemer een officiële, schriftelijke waarschuwing geven wanneer hij zich niet aan de regels omtrent ziekte en ziekmelding houdt.
• In het verlengde hiervan kan een schorsing een optie zijn.
• Wanneer een werknemer zich stelselmatig onterecht ziekmeldt – bijvoorbeeld steeds na een (feest)weekend –, is ontslag niet uitgesloten.

Voor werkgevers is het van belang om correct te handelen, en bij voorkeur juridische hulp in te schakelen voordat maatregelen en/of sancties worden getroffen. Vermoedt u als werkgever dat een van uw werknemers zich (stelselmatig) onterecht ziekmeldt, dan is het van belang om ook met de bedrijfs- of Arbo-arts te (blijven) schakelen. Vragen over (onterechte) ziekmelding? Neem dan contact op met Joris van Haalen, Harriët Strik of met één van de andere medewerkers van de Business Unit Arbeidsrecht. -- ¹Hof Den Haag 22 april 2014, ECLI:NL:GHDHA:2014:1294.