Tóch een wetsvoorstel franchise

Het wetsvoorstel franchise in internetconsultatie

Kort geleden lieten wij u weten dat Staatssecretaris Keijzer heeft gezegd, dat het wetsvoorstel franchise pas aan het einde van het politieke jaar (voorjaar 2019) gepresenteerd zou worden. Ook heeft ze gezegd dat het wetsvoorstel over de precompetitieve fase van de franchiseovereenkomst zou gaan. Nu is er tóch een wetsvoorstel franchise. En het voorstel gaat niet alleen over de precompetitieve fase. Waar het wel over gaat, dat leggen wij u uit in dit artikel.

Algemene verplichtingen

Goed franchisegever- en franchisenemerschap
In het wetsvoorstel staat opgenomen dat partijen zich naar elkaar moeten gedragen als een goed franchisegever en een goed franchisenemer. De regering zoekt hiermee aansluiting bij een soortgelijke bepaling uit het arbeidsrecht over goed werkgever- en werknemerschap.

Algemene informatieverplichting
Beide partijen hebben de verplichting elkaar tijdig te informeren over alles wat redelijkerwijs voor de ander van belang is (of kan worden). Dit geldt zowel voor als tijdens de franchiseovereenkomst. De informatieverstrekking moet schriftelijk of via een toegankelijke duurzame gegevensdrager verstrekt worden. De informatie is zodanig dat de franchisenemer en de franchisegever op basis daarvan redelijkerwijs in staat kunnen worden geacht om de gevolgen van het sluiten van de franchiseovereenkomst, met inbegrip van de operationele en financiële gevolgen, te overzien. Het valt op dat de laatste voorwaarde van de algemene informatieverplichting beperkt is tot de periode voorafgaand aan het sluiten van de franchiseovereenkomst, terwijl de rest van de bepaling ook ziet op de periode tijdens de looptijd van de franchiseovereenkomst.

Vóór het sluiten van de franchiseovereenkomst
Voorafgaand aan het sluiten van de franchiseovereenkomst verstrekken de franchisegever en de franchisenemer aan elkaar alle benodigde informatie over hun financiële positie mits die redelijkerwijze van belang is (of kan zijn) voor het sluiten en de uitvoering van de overeenkomst.

Het wetsvoorstel franchise bevat daarnaast een opsomming van onderwerpen waarover de franchisenemer in ieder geval tijdig en specifiek geïnformeerd moet worden door de franchisegever, voorafgaand aan het sluiten van de franchiseovereenkomst.

Termijn van beraad
Nadat de informatie verstrekt is, gaat een ‘termijn van beraad’ van vier weken in, voordat de franchiseovereenkomst gesloten mag worden. Gedurende die termijn mag de concept-franchiseovereenkomst niet worden gewijzigd ten nadele van de franchisenemer. Ook mogen in die vier weken geen investeringen of andere betalingen van de franchisenemer worden gevraagd.

De termijn van beraad geldt niet voor het wijzigen van een bestaande franchiseovereenkomst of voor het sluiten van een opvolgende franchiseovereenkomst tussen dezelfde partijen inzake dezelfde formule.

Tijdens de looptijd van de franchiseovereenkomst

Bijstand en ondersteuning
De franchisegever verleent de franchisenemer de bijstand alsmede de commerciële en technische ondersteuning die redelijkerwijs nodig zijn voor de franchisenemer om de franchiseformule te kunnen exploiteren.

Exclusief afnamebeding in de franchiseovereenkomst
Een exclusief afnamebeding is alleen rechtsgeldig als voor de afnameverplichting in het handelsverkeer gebruikelijke voorwaarden gelden. Volgens de Memorie van Toelichting (MvT) is het denkbaar dat in de prijs wel een opslag is opgenomen, die deel uitmaakt van de vergoeding aan de franchisegever. De opslag zal in redelijke verhouding moeten staan tot de meerwaarde die de franchisegever voor de franchisenemer heeft.

Informatie
De franchisenemer en de franchisegever verstrekken elkaar tijdens de duur van de franchiseovereenkomst in ieder geval informatie over wijzigingen in hun financiële positie, voor zover de franchiseovereenkomst daardoor redelijkerwijs niet of niet ongewijzigd kan worden voortgezet. Ook verstrekken ze elkaar informatie over een beoogde handeling of gedraging die niet leidt tot wijziging van de franchiseovereenkomst, als deze de franchiseformule of een afgeleide formule betreft en een aanzienlijke invloed heeft (of kan hebben) op de exploitatie van de franchiseformule door de franchisenemer.

Tussentijdse wijzigingen in de franchiseovereenkomst

Wijzigingen aankondigen
De franchisegever verstrekt de franchisenemer tijdens de duur van de franchiseovereenkomst in ieder geval informatie over beoogde wijzigingen in de overeenkomst en over de door hem van de franchisenemer gevraagde investeringen. De franchisegever heeft de verplichting voorgenomen wijzigingen in de franchiseovereenkomst of in de feitelijke aanpak tijdig aan te kondigen. Dit heeft als doel de franchisenemer voldoende tijd te geven om zich op de voorgestelde wijzigingen te beraden en voor te bereiden.

Instemming bij wijzigingen
Een wijziging van de franchiseovereenkomst die aanzienlijke gevolgen heeft (of kan hebben) voor de exploitatie van de franchiseformule door de franchisenemer, vereist voorafgaande instemming. Ook als een handeling van de franchisegever betreffende de franchiseformule of tot het ontwikkelen en exploiteren van een afgeleide formule aanzienlijke gevolgen heeft (of kan hebben) voor de exploitatie van de franchiseformule door de franchisenemer, en deze handeling geen beslag krijgt in de franchiseovereenkomst, is instemming nodig. De instemming kan verleend worden door een tweederde meerderheid van het vertegenwoordigend orgaan van de franchisenemers of (als er geen vertegenwoordigd orgaan is) van de franchisenemer die de gevolgen ondervindt (of dreigt te ondervinden). Aangezien de woorden ‘aanzienlijke gevolgen’ per situatie een verschillende betekenis kunnen hebben, adviseert de regering in de franchiseovereenkomst criteria op te nemen waaruit blijkt wat partijen in de concrete situatie verstaan onder ‘aanzienlijke gevolgen’.

In de franchiseovereenkomst kan de franchisegever vastleggen hoe het overleg over de instemming geregeld is en welke termijnen gelden voor besluitvorming.

Einde van de franchiseovereenkomst

Non-concurrentiebedingen
Een beding dat een franchisenemer erin beperkt om aan het einde van de franchiseovereenkomst op een bepaalde wijze werkzaam te zijn, is nog steeds toegestaan. Zo’n beding is echter alleen geldig als de beperking niet langer duurt dan één jaar na het einde van de franchiseovereenkomst én de beperking in geografische reikwijdte niet ruimer is dan het gebied waarbinnen de franchisenemer de franchiseformule mocht exploiteren.

Vergoeding voor goodwill bij beëindiging van de franchiserelatie
In de franchiseovereenkomst moeten bepalingen staan over de goodwill die de franchisenemer heeft opgebouwd. De franchiseovereenkomst bepaalt in ieder geval de wijze waarop vastgesteld wordt welke goodwill aanwezig is in de franchiseonderneming, dat en hoe de goodwill die redelijkerwijs is toe te rekenen aan de franchisenemer bij beëindiging van de overeenkomst voor vergoeding aan de franchisenemer in aanmerking komt. Ook moet opgenomen zijn dat minimaal één keer per jaar overleg plaatsvindt over de goodwill tussen de franchisegever en de franchisenemer.

Handhaving en sancties
Het wetsvoorstel kent geen eigen systematiek voor handhaving en sancties. Bij geschillen kunnen reeds bestaande procedures gebruikt worden. Alle bepalingen zijn van dwingend recht, waarvan alleen in het voordeel van de franchisenemer afgeweken mag worden.

Holla Advocaten is gespecialiseerd in franchisezaken. Wij volgen alle ontwikkelingen over franchise op de voet. Wilt u meer weten? Neem dan contact op met onze franchisespecialisten Ferry Weelen en Merel Franke.

Dit artikel is geschreven door Peggie van Vugt, medewerker Wetenschappelijk Bureau van Holla Advocaten.