Hardcore-beperkingen bij franchise

Franchise: welke afspraken zijn in strijd met het kartelverbod? De Groepsvrijstelling Verticale Overeenkomsten geeft de franchisesector een aantal mogelijkheden om van het kartelverbod af te wijken. Die mogelijkheden hebben wij besproken in het artikel ‘Uitzonderingen op het kartelverbod bij franchise’. Maar in dezelfde Groepsvrijstelling staat ook een aantal hardcore-beperkingen. In dit artikel bespreken we welke afspraken u niet rechtsgeldig kunt maken. Wat is een hardcore-beperking? Een aantal afspraken is in geen geval toegestaan. In de Groepsvrijstelling heten dit hardcore-beperkingen. De hardcore-beperkingen zijn van toepassing op afspraken in verticale overeenkomsten die direct of indirect de concurrentie beperken. Dit kunnen afspraken zijn die op zichzelf de concurrentie beperken of in combinatie met andere factoren waarover de partijen controle hebben. Aangezien de franchiseovereenkomst ook een verticale overeenkomst is, zijn de hardcore-beperkingen hier ook van toepassing. Welke hardcore-beperkingen zijn er? Prijsbinding Het opleggen van een vaste- of minimumverkoopprijs heet prijsbinding. Afspraken die als doel hebben de afnemer te beperken in het vaststellen van de verkoopprijs zijn niet toegestaan. De leverancier mag wel een maximumprijs opleggen aan de afnemer of een adviesprijs aanraden. Uiteraard mag de maximumprijs en de adviesprijs niet door middel van oneigenlijke prikkels of het onder druk zetten van de afnemer hetzelfde effect hebben als een vaste- of minimumprijs. Beperken actieve of passieve verkoop Leden van een selectief distributiestelsel, die werkzaam zijn op detailhandelsniveau, mogen niet beperkt worden in de verkoop aan eindgebruikers. Dit geldt zowel voor actieve als passieve verkoop. Wel mogen leden van een selectief distributiestelsel beperkt worden in de mogelijkheid werkzaam te zijn vanuit een niet-erkende vestigingsplaats. Beperken onderlinge leveringen De leden van een selectief distributiestelsel mag het niet verboden worden om aan elkaar te leveren. Ook niet wanneer de distributeurs op verschillende handelsniveaus werkzaam zijn. Doorverkoop van componenten door de leverancier Een afnemer die componenten koopt voor verwerking mag zijn leverancier niet verbieden om die componenten te verkopen als vervangingsonderdelen aan eindgebruikers of herstellers. Ook mag het de leverancier niet verboden worden om de vervangingsonderdelen te verkopen aan andere verrichters van diensten, waarvan de afnemer geen gebruik maakt voor het herstel of onderhoud van de door hem verkochte goederen. Beperken gebied of klantenkring De leverancier mag in principe het gebied of de klantenkring waarbinnen de afnemer zijn goederen of diensten mag verkopen niet beperken. Dit is een hardcore-beperking. Voor de franchisesector is dit in bepaalde gevallen tóch toegestaan. De actieve verkoop (dus niet de passieve verkoop) mag beperkt worden voor het exclusieve gebied of de exclusieve klantenkring, als die zijn gereserveerd voor de leverancier of door de leverancier zijn toegewezen aan een andere afnemer De verkoop door leden van een selectief distributiestelsel aan niet-erkende distributeurs mag beperkt worden. Maar, dit mag alleen binnen het grondgebied dat door de leverancier is gereserveerd om het systeem toe te passen. De leverancier mag de afnemer van componenten verbieden de componenten te verkopen aan klanten die daarmee soortgelijke goederen produceren als die van de leverancier. De beperking is alleen toegestaan als de componenten zijn verkocht aan de afnemer met als doel deze te verwerken. Als de componenten met een ander doel zijn afgenomen, dan is sprake van een hardcore-beperking en mag de doorverkoop (op deze grond) niet beperkt worden. Holla Advocaten is gespecialiseerd in franchisezaken. Wij hebben veel ervaring met mededingingskwesties en het voorkomen en oplossen van geschillen hierover. Wilt u weten of u een bepaalde beperking mag opleggen? Of dat een al gemaakte afspraak rechtsgeldig is? Neem dan contact op met onze franchisespecialisten Ferry Weelen en Merel Franke. Dit artikel is geschreven door Peggie van Vugt, medewerker Wetenschappelijk Bureau van Holla Advocaten.