Recht op een vrije advocaatkeuze
Ook de rechtsbijstandsverzekering van een beroepsvereniging valt onder het recht op een vrije advocaatkeuze, zo besliste het hof Arnhem-Leeuwarden (
ECLI:NL:GHARL:2017:4365) onlangs. Het Europees Hof van Justitie bepaalde al in 2013 (
CELEX:62012CJ0442) dat verzekerden van rechtsbijstandsverzekeraars recht hebben om zelf hun advocaat te kiezen. De reikwijdte van deze keuze is de afgelopen jaren inzet geweest van verschillende juridische procedures.
Het arrest van het hof
Wat zijn de feiten? De beroepsvereniging voor verpleging en verzorging Nieuwe Unie ’91 biedt haar leden rechtsbijstand aan als een onderdeel van het lidmaatschap. De voorwaarden van de rechtsbijstandverzekering houden in:
- Leden die op eigen initiatief een advocaat inschakelen, kunnen geen aanspraak maken op vergoeding van gemaakte kosten;
- De beroepsvereniging bepaalt of juridische dienstverlening intern dan wel extern wordt verstrekt. Als de rechtsbijstand wordt verleend door een externe advocaat, dan wijst de beroepsvereniging deze aan.
Een lid van de vereniging met een arbeidsconflict meldt in 2012 een zaak aan bij de beroepsvereniging. De beroepsvereniging geeft aan dat zij de zaak zal uitbesteden aan een advocaat uit haar netwerk. Het lid wil echter een advocaat van eigen keuze inschakelen. De beroepsvereniging meldt daarop dat die keuze hem vrij staat, maar dat de kosten dan voor eigen rekening moeten blijven.
In een procedure vordert het lid vervolgens de kosten van zijn zelf gekozen advocaat terug van de beroepsvereniging. Hij baseert zich daarbij op de tot het lidmaatschap van de beroepsvereniging behorende rechtsbijstandverzekering en de daaraan inherente vrije advocaatkeuze, zoals die volgens hem voortvloeit uit de jurisprudentie van het Europees Hof van Justitie.
De vrije advocaatkeuze valt onder een Europese richtlijn die een ruim werkingsbereik heeft en niet restrictief mag worden uitgelegd, zo volgt uit de jurisprudentie van het Europese Hof. In navolging van de kantonrechter krijgt het lid gelijk van het hof Arnhem-Leeuwarden. Het oordeelt dat het recht op rechtsbijstand dat de beroepsvereniging haar leden aanbiedt als rechtsbijstandsverzekering moet worden aangemerkt, waarbij de vrije advocaatkeuze heeft te gelden. De advocaatkosten van het lid moeten worden vergoed.
Uit deze uitspraak blijkt de reikwijdte van het recht op een vrije advocaatkeuze. Ook de rechtsbijstand aangeboden door een beroepsvereniging moet als rechtsbijstandverzekering worden gezien, zodat er recht bestaat op een vrije advocaatkeuze.
Tegen deze uitspraak kan nog cassatieberoep bij de Hoge Raad worden ingesteld.
Wilt u meer weten over het recht op vrije advocaatkeuze? Neem dan contact op met één van onze
advocaten.
Fabian David - Holla Advocaten
