Trollen in het auteursrecht

Niet alleen in de sprookjeswereld maar ook in de auteursrechtenwereld komen trollen voor. De zogeheten auteursrecht-trol of copyright troll. Een copyright troll is een entiteit die de auteursrechten heeft verkregen op een werk zonder de bedoeling om het auteursrechtelijk beschermde werk te exploiteren. Het houden van de auteursrechten wordt door de copyright troll enkel gebruikt om onder druk (zeer hoge) schadevergoedingen te vorderen van gebruikers die (mogelijk) inbreuk maken op de auteursrechten. Mircom Het bedrijf Mircom is een copyright troll. Mircom heeft bepaalde exploitatierechten op pornofilms verkregen en gebruikt deze exploitatierechten niet om de films te exploiteren maar enkel om schadevergoedingen te vorderen van vermeende inbreukmakers die de films hebben gedownload. In dat verband heeft Mircom aan een derde partij gevraagd de IP-adressen te verzamelen van de gebruikers die via het BitTorrentprotocol de films uitwisselen. Mircom vordert bij de (Belgische) rechter dat de provider Telenet de (adres)gegevens van de vermeende inbreukmakers moet afgeven. De verwijzende (Belgische) rechter stelt over deze situatie vervolgens een aantal vragen aan het Hof van Justitie van de EU (HvJEU). BitTorrentprotocol De eerste vraag ziet op het downloaden van bestanden middels het BitTorrentprotocol. Dit protocol is een manier van peer-to-peer bestandsuitwisseling. Kortgezegd worden computers door het BitTorrentprotocol via een netwerk met elkaar verbonden. Het bestand wat men wil downloaden wordt opgedeeld in vele kleine delen. De gebruikers binnen het netwerk wisselen de delen van bestanden uit om zodoende uiteindelijk het volledige bestand te verkrijgen. De losse delen van de bestanden zijn op zichzelf niet bruikbaar. Pas als alle delen van het bestand zijn verkregen en een geheel vormen werkt het bestand. Aan het HvJEU is gevraagd of het delen van deze (onder)delen van een bestand een auteursrechteninbreuk oplevert. Volgens het HvJEU er in dit geval sprake van een auteursrechteninbreuk. Hoewel de (onder)delen van een bestand op zichzelf niet bruikbaar zijn vormt dit wel een auteursrechteninbreuk omdat het auteursrechtelijk beschermde werk via het BitTorrentnetwerk beschikbaar wordt gesteld aan het publiek. Copyright troll Vervolgens is het de vraag of een copyright troll, zoals Mircom, die haar auteursrechten niet exploiteert, maar enkel gebruikt om schadevergoeding te vorderen van vermeende inbreukmakers, gebruik kan maken van de maatregelen, procedures en rechtsmiddelen op grond van het Unierecht. Het HvJEU geeft aan dat Mircom in beginsel bevoegd is gebruik te maken van de maatregelen, procedures en rechtsmiddelen die aan de auteursrechthebbende (Mircom) worden geboden, tenzij er sprake is van misbruik. Daarvoor is niet vereist dat Mircom de films exploiteert. Het HvJEU verduidelijkt dat het uiteindelijk aan de nationale rechter is om per geval te beoordelen of er eventueel sprake is van misbruik. De nationale rechter zou dit bijvoorbeeld kunnen nagaan door te kijken of er daadwerkelijk rechtsvorderingen door Mircom zijn ingesteld. Verzamelen van IP adressen Ten slotte heeft de Belgische rechter het HvJEU verzocht om duidelijkheid te verschaffen over de vraag of Mircom de IP-adressen van de klanten op grond van de AVG op rechtmatige wijze heeft verzameld en of het op grond van de AVG rechtmatig is om de door Mircom aan de provider gevraagde gegevens te verstrekken. Het HvJEU oordeelt hierover dat dit in beginsel is toegestaan zolang dit gerechtsvaardig en evenredig is en geen misbruik maakt. Conclusie Hoewel uit het voorgaande opgemaakt zou kunnen worden dat een copyright troll vrolijk zijn gang kan gaan is dat niet het geval. Het HvJEU verwijst duidelijk naar de nationale rechter die iedere keer opnieuw en afhankelijk van alle omstandigheden van het geval een afweging kan maken of er misbruik wordt gemaakt van de maatregelen, procedures en rechtsmiddelen met betrekking tot de handhaving van auteursrechten. In geval van een copyright troll zou het goed kunnen dat de nationale rechter kunnen besluit dat van dergelijk misbruik sprake is.