Luchtvaartmaatschappij zet stagiairs in als werknemers

Enkele dagen geleden werd het breed uitgemeten in het nieuws en op de website van de Nederlandse arbeidsinspectie: Transavia kan een boete tegemoet zien omdat de luchtvaartmaatschappij enkele weken stagiairs als volwaardige werknemers heeft ingezet. De Arbeidsinspectie is vorig jaar na meerdere meldingen een onderzoek gestart. Uit dit onderzoek bleek dat zestig studenten van MBO-instellingen dezelfde taken en verantwoordelijkheden kregen als die van een steward of stewardess. Maar dan wel slechts tegen een stagevergoeding en niet tegen het minimumloon. Daarmee overtrad Transavia de Wet minimumloon en minimumvakantiebijslag (Wml) overtreden. Transavia moet de studenten, die dus feitelijk werknemers van haar waren, achterstallig loon en vakantietoeslag nabetalen. Daarnaast kan Transavia binnenkort een boeterapport tegemoet zien, aldus de Arbeidsinspectie. De Arbeidsinspectie houdt zich niet alleen bezig met arbeidsongevallen op de werkvloer. Zij is ook belast met toezicht op een juiste naleving van onder meer de Wml, de Arbeidstijdenwet en de Wet arbeid vreemdelingen.

Enkele aandachtspunten voor de praktijk in het kader van de Wml

De Wml legt een werkgever meer verplichtingen op dan enkel het uitbetalen van het minimumloon. Denk bijvoorbeeld ook aan de volgende zaken:

• Lopen er stagiaires mee in uw onderneming? Tijdens een stage moeten de opleiding en het leeraspect centraal staan. Een stage moet gericht zijn op leren en niet op werken. Als werken centraal staat bestaat het risico dat sprake is van een arbeidsovereenkomst. In dat geval moet u deze werknemers tenminste het minimumloon betalen.
• Heeft u werknemers in dienst die werken tegen het minimumloon of iets daarboven? De Wml bepaalt dat als de feitelijke arbeidsduur langer is dan de overeengekomen arbeidsduur, de werknemer in die maand tenminste recht heeft op uitbetaling van het minimumloon vermenigvuldigd met het aantal gewerkte uren. Let hier ook op als u gebruik maakt van een jaarurenovereenkomst met evenredige loonbetaling. Tijd-voor-tijdcompensatie is slechts onder voorwaarden toegestaan.
• De Wml staat niet zomaar toe dat een werkgever bedragen inhoudt op of verrekent met het minimumloon. Te denken valt aan huisvestingskosten, ziektekosten, (verkeers)boetes, studiekosten of schadevergoeding. Voor invoering van deze bepaling in de Wml was soms sprake van onwenselijke situaties, waarin de werkgever hoge bedragen inhield voor bijvoorbeeld ziektekosten en huisvestingskosten. Op die manier werd geprobeerd om het minimumloon te kunnen ontduiken. Slechts onder strikte voorwaarden is het toegestaan om maximaal 25% van het minimumloon in te houden voor huisvestingskosten.
• Houd een goede administratie bij. Een werkgever is niet alleen verplicht om de werknemer een loonstrook te verschaffen. Hij is ook verplicht om de Arbeidsinspectie op verzoek een overzicht te verstrekken van het aan werknemers betaalde loon, betaalde vakantietoeslag en het aantal door werknemers gewerkte uren. Op die manier kan de Arbeidsinspectie namelijk beoordelen of ten minste het minimumloon en de minimumvakantiebijslag zijn betaald.
• De Wml staat geen contante betaling van het minimumloon toe. Het minimumloon moet dus per bankoverschrijving aan de werknemer worden betaald.

Het niet naleven van de Wml kan er niet alleen voor zorgen dat de Arbeidsinspectie u een boete oplegt, maar ook dat de werkzaamheden van de onderneming worden stilgelegd. Daarnaast kan de Arbeidsinspectie een last onder dwangsom opleggen of de boetebesluiten openbaar maken. Heeft u vragen over de Wml, de Arbeidsinspectie of opgelegde boetes of dreigende stillegging van uw onderneming? Neem dan contact op met Marloes Stuurop of Joost Schunselaar.