Bewijslast is een risico

Als er geprocedeerd moet worden, is het antwoord op de vraag wie belast wordt met het bewijs van zijn stellingen vaak doorslaggevend voor de uitslag. Bewijzen is niet altijd makkelijk en als bewijslevering niet lukt terwijl je wél de bewijslast hebt, verlies je de procedure. Soms helpt de wet, die op enkele plaatsen zogenaamde "bewijsvermoedens" bevat. Maar die gaan niet altijd op, zo oordeelt de Hoge Raad in een recent arrest nog eens. Een kredietverstrekker (K) had een bedrag van € 525.000,-- uitgeleend aan een schuldenaar (S) en in ruil daarvoor een hypotheekrecht op een onroerende zaak van S verkregen. Een half jaar later ging S failliet. De curator vernietigde de hypotheek om de onroerende zaak vrij daarvan te kunnen verkopen ten behoeve van de (overige) schuldeisers van S. Dat levert uiteraard meer op dan verkoop van een met hypotheekrecht bezwaarde zaak. Hij stelde dat S bij het aangaan van de lening onverplicht zekerheid stelde voor een niet opeisbare schuld en de (andere) schuldeisers van S daardoor benadeeld werden ("faillissementspauliana"). De curator deed daarbij een beroep op het wettelijk bewijsvermoeden dat beide contractspartijen wetenschap van dergelijke benadeling hebben als binnen een jaar vóór faillissement onverplicht zekerheid is gesteld voor een niet-opeisbare schuld. Hier was naar de letter van de wet aan die vereisten voldaan. Het ging echter om een nieuw krediet zonder dat eerdere kredietverstrekking tussen dezelfde partijen had plaatsgevonden. Bij het verstrekken van een zekerheidsrecht voor een nieuwe kredietrelatie is er naar het oordeel van de Hoge Raad onvoldoende rechtvaardiging voor het aannemen van het wettelijke vermoeden van wetenschap van benadeling. Ondanks een wettelijke bewijsvermoeden is het dus verstandig in een procedure (voor zover mogelijk) feiten te (stellen én) bewijzen waaruit blijkt van hetgeen bewezen moet worden (in dit geval: dat geldverstrekker K wetenschap had van een slechte financiële positie van S). Voor meer informatie kunt u contact opnemen met mr. Willemijn Fick-Nolet, 073 61 61 100.