Oplossing sportverenigingen

Een oplossing voor sportverenigingen om sterker uit corona te komen: de juridische fusie

Sinds 1 juli 2020 is het voor een ieder weer geoorloofd om zijn of haar sport uit te kunnen oefenen en mochten ook de sportaccommodaties en sportkantines weer open. De vreemde tijd waarin de sportwereld even helemaal stil lag is daarmee (hopelijk blijvend) voorbij.

Sportverenigingen zullen daarom met de start van het nieuwe seizoen de normale gang van zaken weer op willen pakken, maar helemaal ‘normaal’ is het natuurlijk niet. Zo geldt de 1.5 meter regel buiten de sportsituatie nog steeds waardoor belangrijke inkomsten uit de kantine en/of (wedstrijd)evenementen ten minste voor een deel zullen uitblijven. Dit komt bovenop de (financiële) klap die de sector al heeft gehad: de opgelopen schade bedraagt volgens het NOC*NSF voor de sportsector al zo’n 950 miljoen euro.

Het corona-virus zal dus haar weerklank in de financiële positie van veel sportverenigingen vinden of heeft dit al gevonden. Een (juridische) fusie kan voor sportverenigingen die tegen financiële problemen aanlopen een oplossing zijn. Door de fusie kunnen namelijk kosten bespaard worden op het gebied van huur en/of huisvesting, materiaalkosten, aansturing en staf &  ondersteuning. Anderzijds kunnen er ook meer inkomsten gegenereerd worden door een breder en/of verbeterd aanbod, nieuwe sponsoren en de realisatie van evenementen en/of clubacties. Maar hoe werkt dat en wat zijn de juridische gevolgen van een fusie? Dit bespreken wij onder andere in de volgende paragrafen..

Waarom een juridische fusie?

Kort gezegd, gaat bij een juridische fusie het vermogen van de verdwijnende sportvereniging(en) onder algemene titel over op de verkrijgende sportvereniging. Dit betekent dat aparte leveringshandelingen, zoals  bezitsverschaffing of een notariële akte, met betrekking tot de verschillende vermogensbestanddelen niet nodig zijn. Ook het lidmaatschap van de leden van de verdwijnende sportvereniging gaan van rechtswege over op de verkrijgende sportvereniging. Andere mogelijkheden om een samengaan van sportverenigingen te realiseren zoals een activa en passiva transactie of aandelenoverdracht (indien de vereniging een vennootschap onder zich heeft) kennen deze eenvoud niet.

Aandachtspunten

Een juridische fusie kent de nodige voordelen maar de impact en complexiteit van zo’n fusie tussen sportverenigingen moeten niet worden onderschat. In de voetbalwereld zijn er  voorbeelden bekend waaruit blijkt dat het succesvol verrichten van een fusie geen eenvoudige taak is. Mogelijk doet de naam ‘Sporting Limburg’ nog een belletje bij u rinkelen^[1]: de beoogde fusie tussen Fortuna Sittard en Roda JC, die uiteindelijk niet van de grond is gekomen nadat bekend werd dat de provincie geen geld in de club zou steken aangezien Fortuna Sittard nog teveel schulden had.[2] Naast financiële aandachtspunten en zeker ook psychologische aspecten zoals leden en suppotergroepen die ‘hun club’ zien verdwijnen zijn er ook op juridisch vlak, waaronder ondernemingsrechtelijk, arbeidsrechtelijk en fiscaal, diverse aandachtspunten aan te wijzen bij een (juridische) fusie.

Ondernemingsrechtelijke aandachtspunten

Denk bijvoorbeeld aan het wettelijk vereiste waaruit volgt dat binnen 6 maanden na nederlegging of openbaarmaking van het voorstel tot fusie de fusie moet zijn gerealiseerd. Timing is hierdoor van wezenlijk belang. Daarmee moet in de voorbereiding en implementatie van de voorgenomen fusie al rekening gehouden worden. Onderdeel hiervan is bijvoorbeeld de communicatie naar schuldeisers, zij hebben mogelijk een recht van verzet. Een recht dat zij tot 1 maand na nederlegging of openbaarmaking van het voorstel kunnen inroepen. Ook de leden zullen goed geïnformeerd moeten worden want zij moeten het besluit tot fusie nemen. Natuurlijk moet in het proces ook nagedacht worden over de belangen van andere betrokkenen waaronder werknemers en onder contract staande sporters. Bij laatstgenoemde betrokkenen en de hierbij relevante arbeidsrechtelijke context staan wij even apart stil.

Arbeidsrechtelijke aandachtspunten

Voor het antwoord op de vraag of de juridische fusie tussen twee (of meer) sportverenigingen arbeidsrechtelijke gevolgen heeft, is het van belang of deze fusie valt onder de definitie van het begrip ‘overgang van een onderneming’. Hiervan is sprake wanneer de identiteit  van de economische eenheid  – de onderneming – na de juridische fusie behouden blijft.[3] Bij deze beoordeling dient rekening gehouden te worden met alle feitelijke kenmerkende omstandigheden van de overgang, die niet afzonderlijk maar gezamenlijk moeten worden beoordeeld.

Wanneer aan deze voorwaarden voldaan is, is het uitgangspunt is dat werknemers worden beschermd tegen de nadelige gevolgen van de fusie. De hoofdregel is dat een werknemer de arbeidsvoorwaarden die hij had in ieder geval behoudt. Denk bijvoorbeeld aan anciënniteit, loon, vakantiedagen en eventuele bonusregelingen. Ook kan een werknemer wegens de fusie niet ontslagen worden.

Daar waar het onder contract staande sporters betreft  moet onder andere gedacht worden aan de juiste overschrijving van de (contract)spelers en andere reglementaire aangelegenheden. Voor voetbalverenigingen betekent dit dat de regelementen van de KNVB in acht genomen moeten worden.

Fiscale aandachtspunten

Ook zal bij de fusie van sportverenigingen aandacht moeten worden besteed aan fiscale aspecten. Normaal gesproken is schenkbelasting verschuldigd bij een juridische fusie waarbij de vermogensbestanddelen worden overgedragen aan de nieuwe vereniging zonder tegenprestatie. De Staatssecretaris van Financiën heeft evenwel goedgekeurd dat vermogensovergang door een fusie tussen twee sportverenigingen vrijgesteld van schenkbelasting kan plaatsvinden. Om een beroep te doen op de vrijstelling dient wel aan een aantal voorwaarden worden voldaan. Zo dient de vermogensovergang niet in overwegende mate te zijn gericht op het ontgaan of uitstellen van enige belastingheffing. De inspecteur van de Belastingdienst beoordeelt aan de hand van de feiten en omstandigheden of en in hoeverre er sprake is van een belastbare schenking is.

Daarnaast moet opgemerkt  worden dat de overdracht van onroerende zaken, zoals sportterreinen en clubhuizen, bij een juridische fusie van sportverenigingen in beginsel is vrijgesteld van btw. Voor wat betreft de levering van onroerende zaken geldt dat dit normaal gesproken belast is met overdrachtsbelasting.  Hierbij geldt dat bij een fusie van sportverenigingen een beroep gedaan kan worden op een vrijstelling. Voor de toepassing van de vrijstelling gelden voorwaarden, die aan de hand van de feiten en omstandigheden van de fusie worden beoordeeld.

Tot slot kan een voorgenomen fusie tussen sportverenigingen implicaties hebben met betrekking tot de vennootschapsbelasting. Hiervoor is vereist dat de betreffende vereniging(en) een onderneming uitoefenen. Het is dus van belang om na te gaan of dat aan de orde is.

Conclusie

Een juridische fusie – om de krachten te bundelen – kan een slimme oplossing zijn voor sportverenigingen die in zwaar weer verkeren. Wanneer sportverenigingen een fusie willen bewerkstelligen, doen zij er goed aan zich vooraf goed te laten informeren om zo niet voor (juridische) verrassingen te komen te staan.

[1] https://web.archive.org/web/20090405180624/http://www.nrc.nl/sport/article2200838.ece/Roda_en_Fortuna_samen_in_Sporting_Limburg

[2] https://www.vi.nl/nieuws/groen-licht-voor-fusie-roda-jc-en-fortuna-sittard Dit had  te maken met het volgende:https://www.vi.nl/nieuws/fusie-tussen-roda-jc-en-fortuna-sittard-afgeblazen ; https://www.vi.nl/nieuws/sporting-limburg-krijgt-geen-geld-van-provincie .

[3] Hierbij gaat het om de overdracht van ondernemingsactiviteiten, zoals inventaris, clientèle, vergunningen, goodwill en knowhow.