Let op bij het kopen van een onderneming! Het due diligence onderzoek.

Inleiding
In mijn vorige artikel ben ik nader ingegaan op de ‘Intentieverklaring’, ook wel ‘Letter of Intent’ genoemd. Afhankelijk van de soort transactie, zal na het ondertekenen van de intentieverklaring de potentiële koper van een onderneming een due diligence onderzoek willen verrichten.

Het due diligence onderzoek, ook wel boekenonderzoek genoemd, richt zich in het algemeen op het in kaart brengen van de eventuele risico’s binnen de onderneming en zal er voor zorgen dat de potentiële koper na de overname niet voor onaangename verrassingen komt te staan. Afhankelijk van de uitkomst van het due diligence onderzoek, zal de koper al dan niet tot aankoop van de onderneming overgaan, dan wel tot het verlagen van de koopprijs of extra garanties verlangen.

Omvang van het due diligence onderzoek
Hoe intensief een due diligence onderzoek dient te worden verricht, hangt vaak af van de hoogte van de koopprijs of de omvang van de investering in de onderneming. Ook de aspecten van de onderneming die voor de koper doorslaggevend zijn voor de betreffende overname, kunnen van invloed zijn op de omvang van het due diligence onderzoek. Het onderzoek kan dan immers hierop worden toegespitst. De verkoper van de onderneming hoeft echter niet alle informatie in één keer vrij te geven aan de koper. Zo kan de verkoper contractueel vastleggen dat hij gevoelige informatie, bijvoorbeeld klantengegevens of gegevens van leveranciers, pas prijsgeeft nadat partijen de kernvoorwaarden van de transactie zijn overeengekomen.

Zodra de omvang van het due diligence onderzoek is vastgesteld, kunnen de verschillende adviseurs van de koper aan de slag gaan met het onderzoek. Vaak zal er een financieel, fiscaal en juridisch onderzoek plaats vinden. Voor sommige transacties kan het nodig zijn om ook onderzoek te verrichten naar de milieu- en technische aspecten van een onderneming. De informatie die de verkoper aan adviseurs ter beschikking stelt, zal veelal worden verstrekt via een (virtuele) data room. Deze data room kan worden ingekeken door de adviseurs van de koper en is vaak voor een beperkte periode opengesteld. Vaak kan de verkoper ook zien wie welke document heeft geopend en voor hoe lang.

Het juridische due diligence onderzoek
De juridische onderwerpen die tijdens een due diligence onderzoek aan bod komen vergen veelal expertise op het gebied van verschillende specialismen. Daarom zullen vaak meerdere juristen met een due diligence onderzoek bezig zijn. De volgende onderwerpen zullen in het algemeen worden onderzocht:
– Vennootschapsrechtelijke aspecten; oprichtingsakte van de vennootschap, uittreksels, statuten,
reglementen, aandeelhoudersregisters, aandelen, etc.
– Aspecten met betrekking tot financiering en zekerheden; kredietovereenkomsten,
financieringsovereenkomsten, bankgaranties, verpandingen, hypotheken,
aansprakelijkheidsverklaringen,etc.
– Arbeidsrechtelijke aspecten; arbeidsovereenkomsten, ontslagvergoedingen,
pensioentoezeggingen, werknemersverplichtingen, etc.
– Intellectuele eigendomsrechten; handelsnamen, domeinnamen, software licenties, etc.
– Commerciële overeenkomsten;
– Verleende vergunningen en subsidies;
– Mededingingsaspecten;
– Roerende zaken;
– Onroerende zaken;
– Verzekeringen; en
– Dreigende procedures/aansprakelijkheidstellingen.

Zodra het due diligence onderzoek is afgerond en de bevindingen verwerkt zijn in een rapport, is het aan de koper om te beslissen omtrent de gevolgen van de bevindingen. Zo kan de koper er voor kiezen om de transactie pas voort te zetten indien de verkoper bepaalde risico’s heeft weggenomen. De koper kan er echter ook voor kiezen – uiteraard in overleg met verkoper – om de koopprijs aan te passen en/of uitgebreidere garanties op te nemen in de koopovereenkomst. In het uiterste geval kan de koper zelfs afzien van de gehele transactie.

Conclusie
Het kopen (of verkopen) van een onderneming brengt risico’s met zich mee. Om deze risico’s goed in kaart te brengen is het verstandig om u goed te laten adviseren over het due diligence onderzoek en de uitkomsten daarvan. Zo voorkomt u dat u voor onaangename verrassingen komt te staan nadat de transactie is afgerond. Het aloude gezegde luidt niet voor niets: “Voorkomen is beter dan genezen”.

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met mr. Niels Verweij, tel: 073 61 61 169.