Hoge Raad verduidelijkt positie opvolgend vervoerder bij regres

De Hoge Raad heeft onlangs geoordeeld op welke wijze de bepalingen uit het CMR-verdrag die betrekking hebben op opvolgend vervoer, dienen te worden bezien. Daarmee is bevestigd dat  ook de “papieren vervoerder” volledig verantwoordelijk is voor de bewerkstelliging van het vervoer. Daarnaast heeft de Hoge Raad een belangrijk oordeel gegeven over de positie van de feitelijk vervoerder op wie verhaal wordt gezocht. Indien deze feitelijk vervoerder gebonden is aan een eerdere rechterlijke uitspraak waarin de omvang van de schadevergoeding is bepaald,  kan de feitelijk vervoerder nog steeds de verweren voeren die in de eerdere procedure (tussen de papieren vervoerder en de benadeelde) niet aan de orde konden komen.

In de aan de Hoge Raad voorgelegde zaak ging het om het navolgende. Vervoerder X had opdracht gekregen om computerapparatuur te vervoeren van Nederland naar Duitsland. Vervoerder X besteedde dit vervoer volledig uit aan vervoerder Y. Vervoerder X was daarmee de zogenoemde papieren vervoerder, en vervoerder Y de feitelijk vervoerder. Op het bedrijventerrein van de feitelijk vervoerder is een deel van de lading gestolen. De opdrachtgever van de papieren vervoerder startte daarop een procedure voor de Duitse rechter waarin hij schadevergoeding vorderde van de papieren vervoerder. De Duitse rechter oordeelde dat de papieren vervoerder ongelimiteerd aansprakelijk is voor de schade van zijn opdrachtgever nu de feitelijk vervoerder grovelijk onzorgvuldig had gehandeld in de zin van art. 29 CMR. De papieren vervoerder heeft de schade van zijn opdrachtgever vergoed en zocht vervolgens verhaal (regres) op de feitelijk vervoerder, hetgeen heeft geresulteerd in de alhier besproken uitspraak van de Hoge Raad.

De feitelijk vervoerder betwistte in deze regresprocedure dat sprake was van opvolgend vervoer nu er geen sprake was van één enkele overeenkomst tussen alle bij het vervoer betrokken partijen en vervoerder X slechts een papieren vervoerder is. Subsidiair stelde de feitelijk vervoerder zich – kort gezegd – op het standpunt dat art. 39 CMR er niet aan in de weg staat dat hij zijn eigen aansprakelijkheid betwist.

De Hoge Raad stelt voorop dat art. 34 CMR ruim dient te worden uitgelegd gelet op het doel van deze bepaling, te weten het versterken van de verhaalsmogelijkheden van de ladingbelanghebbende en de regresnemende vervoerder. In die lijn oordeelt de Hoge Raad dat art. 34 CMR ook ziet op het geval dat de hoofdvervoerder en mogelijke andere vervoerders slechts papieren vervoerder zijn.

Voorts komt de Hoge Raad tot het oordeel dat op grond van art. 37 t/m 39 CMR de feitelijk vervoerder op wie verhaal wordt gezocht geen verweer kan voeren dat ziet op de verschuldigdheid of de hoogte van het door de regresnemende partij betaalde bedrag indien de betaalde schadevergoeding is vastgesteld bij rechterlijke uitspraak. Wél kan de feitelijk vervoerder in deze procedure verweren voeren die in de procedure tussen de papieren vervoerder en diens opdrachtgever niet konden worden gevoerd, aldus de Hoge Raad. Ook kan de feitelijk vervoerder zich in de regresprocedure beroepen op een van art. 37 en 38 CMR afwijkende regeling zoals overeengekomen met zijn opdrachtgever in de zin van art. 40 CMR.

Samengevat heeft te gelden dat een opvolgend vervoerder op wie regres wordt gezocht niet in alle opzichten gebonden is aan de eerdere uitspraak tussen zijn opdrachtgever – papieren vervoerder – en diens opdrachtgever. De discussie of al dan niet sprake is van gelimiteerde aansprakelijkheid kan echter niet opnieuw gevoerd worden indien daarover reeds is beslist door een rechter. In dat geval resteren voor de feitelijk vervoerder  de verweren die los staan van de discussie die is gevoerd in de eerdere procedure. De uitspraak van de Hoge Raad sluit daarmee aan bij de ratio van art. 34 e.v. CMR welke met zich brengt dat het de verhaalzoekende vervoerder / ladingbelanghebbende  niet te moeilijk gemaakt mag worden.

Voor meer informatie over dit onderwerp neemt u contact met Martine Bouman