Het doorverkopen van e-books: vooralsnog toegestaan

Op 20 januari 2015 heeft het Gerechtshof Amsterdam arrest gewezen in het geschil tussen Tom Kabinet enerzijds en uitgevers (en daarbij aangesloten auteurs) anderzijds. In juli 2014 schreef ik al een artikel over de kort geding procedure in eerste aanleg bij de rechtbank Amsterdam (link).

De Voorzieningenrechter van de rechtbank was in juli 2014 voorshands van oordeel dat Tom Kabinet op dat moment door kon gaan met de handel in tweedehands e-books. Het Gerechtshof volgt de lijn van de rechtbank dat er in algemene zin onvoldoende houvast is te vinden in de door het Europese Hof van Justitie gewezen jurisprudentie om een (voorlopig) algemeen verbod op verhandeling van tweedehands e-books op te leggen.

Het Gerechtshof verbiedt Tom Kabinet desalniettemin in deze specifieke zaak wel om “onrechtmatig te handelen jegens de Uitgevers/auteurs door het aanbieden van een online dienst waarop illegaal gedownloade e-books kunnen worden verkocht“.

De uitspraak van het Gerechtshof is niet onbegrijpelijk. De sinds mei 2012 geldende lijn in de heersende (Europese) jurisprudentie is dat doorverkoop van een (digitaal) auteursrechtelijk beschermd werk in beginsel mogelijk moet zijn, mits aan bepaalde voorwaarden is voldaan. Overig ziet de heersende jurisprudentie in beginsel slechts op software, en is er (nog?) niet ondubbelzinnig door het Hof van Justitie bevestigd dat deze regel ook van toepassing is op e-books of andere digitale werken.

Simpel vertaald is de redenering als volgt: het staat iedereen vrij om een in de boekhandel gekocht boek aan iemand anders door te verkopen, en het moet ook mogelijk zijn om een online gekocht e-book aan iemand anders door te verkopen. Het Gerechtshof meent dat er dan wel bepaalde waarborgen moeten zijn die er voor moeten zorgen dat doorverkoop van illegale e-books op adequate wijze bestreden kan worden. Kortom: het doorverkopen van legaal aangekochte e-books mag onder bepaalde voorwaarden, het doorverkopen (en faciliteren daarvan!) van illegaal gedownloade e-books mag niet.

Tom Kabinet mag dus terug naar de tekentafel om haar handelsplatform zo in te richten dat doorverkoop van illegale e-books via haar platform op adequate wijze bestreden kan worden. Het arrest van het Gerechtshof laat vooralsnog behoorlijk wat ruimte om de doorverkoop van tweedehands e-books voort te zetten, mits voor bepaalde waarborgen zorg wordt gedragen.