FIFA COVID-19

Waar COVID-19 een ongekend grote invloed zal hebben op (vrijwel) alle sectoren, ontkomt ook de miljoenenindustrie van het voetbal er niet aan. De virusuitbraak zal naar alle waarschijnlijkheid voor de nodige (toekomstige) problemen zorgen. Op vrijdag 3 april 2020 heeft de FIFA enkele richtlijnen naar buiten gebracht om deze problemen in zo goed mogelijke banen te kunnen leiden.[1] In dit artikel bespreken wij de opgestelde richtlijnen en aangepaste regelgeving.

Gevolgen COVID-19                                                                                                    Artikel FIFA COVID-19 EN
De Coronapandemie wordt door de FIFA Council erkend als force majeure (lees: overmachtssituatie) en om die reden beslist de FIFA Council krachtens art. 27 van de FIFA Regulations on the Status and Transfer of Players (hierna: de ‘FIFA RSTP’) over de gevolgen die deze pandemie met zich meebrengt. De FIFA Council heeft dientengevolge een werkgroep samengesteld om de noodzaak voor wijzigingen en voor tijdelijke ontheffingen van de FIFA RSTP te onderzoeken.[2][3] Onder de verschillende kwesties die door deze werkgroep werden behandeld, zijn er drie het meest relevant:

  • de afloop- en ingangsdata van contracten;
  • de overeenkomsten die niet naar oorspronkelijke bedoeling kunnen worden nagekomen ten gevolge van COVID-19;
  • de ingangs- en afloopdata van de transferperiodes.

Belangrijk is dat de richtlijnen die opgesteld zijn voor kwestie 1 en 2 niet-bindend en interpretatief zijn (ook omdat de contracten onderhevig zijn aan nationaal recht én om de partijautonomie te waarborgen). De FIFA verwacht evenwel dat leden en belanghebbenden zullen samenwerken en de richtlijnen zullen naleven.[4]

De richtlijnen  

  • Aflopende en ingaande contracten[5]

Arbeids- en transferovereenkomsten zijn vaak gekoppeld aan transferperiodes, die zijn ingesteld door de aangesloten leden (nationale voetbalbonden) van de FIFA (hierna: de ‘FIFA-leden’) in overeenstemming met de FIFA RSTP. De transfer van Hakim Ziyech van Ajax naar Chelsea kan worden gebruikt als voorbeeld. De clubs zijn namelijk overeengekomen dat Ziyech op 1 juli 2020 – de begindatum van de transfermarkt – zal overgaan naar Chelsea.[6] Doordat het spelen van wedstrijden voorlopig wordt uitgesteld dan wel geschorst, is het waarschijnlijk dat – áls competities uitgespeeld gaan worden – dit (deels) na de oorspronkelijke einddatum van het seizoen zal gebeuren.  Dit zal tot gevolg hebben dat spelerscontracten gedurende het voetbalseizoen af zullen lopen – zoals bijvoorbeeld optioneel is in het geval van Ziyech.[7] Mogelijk beïnvloedt een op een later moment uitgespeelde competitie tevens de start van het volgende voetbalseizoen, waardoor ook contracten met een dergelijke ingangsdatum worden beïnvloed.

In beginsel is het uitgangspunt van de FIFA dat contracten dienen te eindigen aan het einde van het seizoen (ex art. 18 lid 2 FIFA RSTP), maar ook dat het noodzakelijk is de integriteit van voetbalcompetities te bewaken. Daarom heeft de FIFA de volgende richtlijnen opgesteld:

  • overeenkomsten die aflopen op de oorspronkelijke einddatum van het seizoen, worden verlengd tot de nieuwe einddatum van het seizoen;
  • overeenkomsten die starten op de oorspronkelijke startdatum van een nieuw seizoen, worden uitgesteld tot de nieuwe startdatum van het nieuwe seizoen;
  • bij overlap heeft het contract van de oorspronkelijke club voorrang om de integriteit van een binnenlandse competitie te behouden, tenzij partijen gezamenlijk iets anders afspreken;
  • voor internationale transfers geldt dat bovenstaande regels naar analogie worden toegepast en dat betalingen die contractueel verschuldigd zijn op het moment van de nieuwe aanvangsdatum van een overeenkomst, moeten worden uitgesteld tot de nieuwe startdatum van een nieuw seizoen of de eerste transferperiode van het seizoen.[8]
  • Overeenkomsten die niet nagekomen kunnen worden naar oorspronkelijke bedoeling door COVID-19[9]

Acute vragen omtrent de levensvatbaarheid van een voetbalarbeidsovereenkomst dienen te worden beantwoord naar het nationale recht van de verschillende FIFA-leden (of waar van toepassing: cao’s). De FIFA vraagt wel om goodwill van clubs en medewerkers bij het toepassen van deze regels om op die manier ‘salarisbetaling aan medewerkers te kunnen garanderen, procesvoering te kunnen voorkomen, contractuele stabiliteit te kunnen beschermen en ervoor te kunnen zorgen dat clubs niet failliet gaan’:[10] De richtlijnen op dit vlak:

  • Clubs en werknemers worden aangespoord om gezamenlijk afspraken te maken over de arbeidsvoorwaarden gedurende de periode dat de competitie geschorst is door het Coronavirus. Bij voorkeur worden collectieve afspraken gemaakt op clubniveau of competitieniveau.[11]
  • Eenzijdige besluiten om de arbeidsovereenkomst te wijzigen, worden enkel erkend voor zover deze in overeenstemming zijn met nationale wetgeving of cao’s. Als clubs en werknemers geen overeenstemming kunnen bereiken en het nationale recht over de situatie geen uitsluitsel geeft, worden eenzijdige besluiten om de arbeidsvoorwaarden c.q. arbeidsovereenkomsten te wijzigen enkel erkend wanneer deze gemaakt zijn te goeder trouw én wanneer de afspraken redelijk en proportioneel zijn.[12]
  • Het is mogelijk om alle arbeidsovereenkomsten op te schorten gedurende de opschorting van competities, mits een behoorlijke verzekeringsdekking wordt gegarandeerd en adequate alternatieve regelingen voor inkomenssteun aan werknemers worden geboden gedurende de periode.
  • Ingang en afsluiting van de transferperiode[13]

Voetbalbonden kunnen slechts onder uitzonderlijke omstandigheden vóór het begin van een transferperiode de data van de transferperiode wijzigen of aanpassen en COVID-19 valt volgens FIFA onder een dergelijke omstandigheid.[14] De FIFA bekijkt per geval – met in het achterhoofd de wereldwijde coördinatie van transferperiodes – of een dergelijk verzoek van een voetbalbond gehonoreerd kan worden. Het uitgangspunt hierbij is dat in beginsel alle verzoeken tot verlenging van de huidige einddatum van het seizoen en alle verzoeken tot verlenging, wijziging of uitstel van de transferperiodes worden goedgekeurd (mits de transferperiode het maximum van 16 weken niet overschrijdt).[15] Daarnaast zal toestemming worden verleend aan spelers wiens contract is verlopen of beëindigd (als gevolg van COVID-19) om buiten een transferperiode om, door clubs geregistreerd te worden. Omdat beslissingen aangaande de transferperiodes uiteindelijk zullen afhangen van de verschillende kalenders van de verschillende nationale competities, zal deze kwestie voortdurend door de FIFA worden gecontroleerd en beoordeeld.

Overige zaken omtrent regelgeving[16]

  • Eerder is besloten dat de regels die clubs verplichten om spelers beschikbaar te stellen aan nationale voetbalbonden in maart en april, niet van toepassing zijn. Eenzelfde beslissing wordt gemaakt voor de internationale wedstrijden van 1 – 10 juni.[17]
  • De inwerkingtreding van de wijzigingen van de FIFA RSTP met betrekking tot internationale huurovereenkomsten van spelers die op 1 juli 2020 in werking moeten treden, wordt uitgesteld tot nader order.[18]
  • De uitspraken van de besluitvormende instanties van de FIFA met hierin eventuele financiële beslissingen worden niet door COVID-19 beïnvloed en bonden, clubs, spelers en coaches worden geacht deze besluiten na te leven.[19]
  • Eventuele verzoeken om uitstel van deadlines in procedures bij de FIFA worden per geval beoordeeld. Wel worden specifieke verzoeken gerelateerd aan COVID-19 in beginsel gehonoreerd. Het maximum aantal dagen dat uitstel kan worden verleend, wordt van tien dagen verlengd tot vijftien dagen.
  • In gevallen waarin clubs bij contractaanbiedingen geen gebruik kunnen maken van de postdiensten – zoals volgens art. 6 lid 3 FIFA van bijlage 4 van de FIFA RSTP verplicht is – door middel van een besluit van de regering, is een aanbod per e-mail voldoende. Hierbij geldt de voorwaarde dat de voormalige club van de speler bevestiging krijgt dat hij een kopie van het aanbod heeft ontvangen.
  • De termijn van art. 6 lid 3 van het FIFA-reglement inzake het werken met intermediairs is verlengd tot en met 30 juni 2020.

Nabeschouwing
Het is goed dat de FIFA enige (niet-bindende) duidelijkheid biedt. De FIFA noemt echter expliciet dat het hier gaat om versie 1 van de ‘COVID-19 Football regulatory issues’.[20]  Het is zodoende niet zeker of het bij deze richtlijnen en regels blijft en of deze nog worden aangepast. De afgelopen weken is – onder meer in Nederland – duidelijk geworden dat beslissingen maken omtrent de voortgang van de competitie en betaling als lastig wordt ervaren. De UEFA maakt het niet minder lastig door te stellen dat het nu stopzetten van competities gevolgen kan hebben voor deelname aan Europese clubcompetities.[21] Het financiële aspect van voetbalcompetities speelt hierbij waarschijnlijk ook een grote rol.[22]  Het is voor ons allemaal even afwachten hoe deze situatie zich verder ontwikkelt. Graag wil ik dan ook eindigen met de woorden van FIFA-voorzitter Gianni Infantino: “Health comes first, well before football”.

Neem voor meer informatie contact op met Jaimy Vanenburg.

[1] https://www.fifa.com/who-we-are/news/fifa-guidelines-to-address-legal-consequences-of-covid-19 ; COVID-19 Football regulatory issues version 1.0, FIFA.com.
[2] Onder voorzitterschap van Vittorio Montagliani, voorzitter van het FIFA Football Stakeholders Committee en samengesteld uit vertegenwoordigers van de FIFA administration, de confederaties, de FIFA-leden, de Europese Clubbond,  de FIFPRO en het World Leagues Forum.
[3] COVID-19 Football regulatory issues version 1.0, FIFA.com, p. 2.
[4] COVID-19 Football regulatory issues version 1.0, FIFA.com, p. 2.
[5] COVID-19 Football regulatory issues version 1.0, FIFA.com, p. 3-5.
[6] https://www.ajax.nl/streams/actueel/ajax-en-chelsea-fc-bereiken-akkoord-over-ziyech.htm ;
[7] https://nos.nl/artikel/2329749-ziyech-kan-met-nieuwe-richtlijn-fifa-langer-bij-ajax-blijven.html.
[8] Ook huurovereenkomsten vallen hieronder.
[9] COVID-19 Football regulatory issues version 1.0, FIFA.com, p. 6-7.
[10] COVID-19 Football regulatory issues version 1.0, FIFA.com, p. 6.
[11] Dergelijke overeenkomsten moeten, zonder enige beperking, betrekking hebben op de ‘bezoldiging & andere voordelen’, steunprogramma’s van de overheid, voorwaarden tijdens contractverlengingen, etc.
[12] Hierbij worden de economische situatie van de club, de evenredigheid van een eventuele salariswijziging, het netto-inkomen van de werknemer na een eventuele salariswijziging, de vraag of de beslissing van toepassing is op de gehele ploeg of alleen op specifieke werknemers en of de club te goeder trouw heeft getracht met haar werknemer(s) tot een wederzijds akkoord te komen, in overweging genomen.
[13] COVID-19 Football regulatory issues version 1.0, FIFA.com, p. 8-9.
[14] Volgt uit tweede zin van artikel 5.1, lid 1 van bijlage 3 FIFA RSTP
[15] Mits de duur binnen de maximale limiet van 16 weken valt.
[16] COVID-19 Football regulatory issues version 1.0, FIFA.com, p. 10-13.
[17] Gedoeld wordt op de eerdere beslissing aangaande de beschikbaarstelling van voetballers voor de periodes in maart en april is opgenomen in FIFA circular nr. 1712 van 13 maart 2020 (FIFA.com)”. COVID-19 Football regulatory issues version 1.0, FIFA.com, p. 10-11.
[18] COVID-19 Football regulatory issues version 1.0, FIFA.com, p. 11
[19] COVID-19 Football regulatory issues version 1.0, FIFA.com, p. 11. FIFA’s Dispute Resolution Chamber Players’ Status Committee (PSC)  de Tuchtcommissie; De FIFA zal artikel 15 van de FIFA Disciplinaire Code blijven toepassen in geval van niet-naleving van deze bepalingen.
[20] COVID-19 Football regulatory issues version 1.0, FIFA.com, p. 2.
[21] https://www.rtlnieuws.nl/sport/voetbal/artikel/5079386/uefa-waarschuwt-competities-stopzetten-kan-gevolgen-hebben-voor
[22] Zie bijvoorbeeld: https://www.vi.nl/nieuws/overzicht-per-eredivisie-club-streep-door-seizoen-of-doorgaan-