Emissiegegevens RWE

Emissiegegevens RWE-centrales: klakkeloos openbaar gemaakt De langlopende zaak over de emissiegegevens van de Eemshaven-centrales krijgt weer een staartje. Bij uitspraak van 9 januari 2019 oordeelde de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State, dat Gedeputeerde Staten van Groningen te makkelijk bepaalde emissiegegevens hebben willen verstrekken aan Greenpeace op grond van de Wet openbaarheid van bestuur (Wob).

Achtergrond

Al in 2011 verzocht Greenpeace om openbaarmaking van alle documenten die betrekking hebben op de vergunningverlening voor de bouw van energiecentrales van Nuon/Vattenfall en Essent/RWE in de Eemshaven en de aanpassingen op en rond de Eemshaven van haven en vaargeul voor kolenschepen. Van de 1.724 documenten die GS onder zich hadden over deze onderwerpen, is aanvankelijk besloten 1.127 openbaar te maken en de rest niet. De betrokken partijen hebben bezwaar gemaakt tegen dat besluit. RWE en Greenpeace hebben deze procedures vervolgens doorgezet tot aan de Afdeling, die inmiddels voor de derde keer in zes jaar aan zet is (zie ook: ECLI:NL:RVS:2014:2621 en ECLI:NL:RVS:2017:2211). De uitspraak van 9 januari 2019 ziet nog maar op de openbaarmaking van acht documenten; kennelijk een belangrijk staartje.

Het recht

Documenten die zijn opgesteld ten behoeve van intern beraad en die persoonlijke beleidsopvattingen bevatten, hoeven in principe niet openbaar te worden gemaakt. Dit kan anders zijn wanneer die documenten milieu-informatie bevatten, maar in dat geval moet op grond van artikel 11 lid 4 van de Wob een extra belangenafweging worden gemaakt. Daarnaast volgt uit de Wob, uit het Verdrag betreffende toegang tot informatie, inspraak bij besluitvorming en toegang tot de rechter inzake milieuaangelegenheden (Verdrag van Aarhus) en uit Richtlijn 2003/4/EG inzake de toegang van het publiek tot milieu-informatie, dat openbaarmaking van gegevens over ‘emissies in het milieu’ in beginsel niet kan worden geweigerd. De begrippen ‘emissies in het milieu’ en ‘informatie over emissies in het milieu’ zien niet alleen op gegevens die de daadwerkelijke uitstoot betreffen, maar ook op gegevens over de invloeden van die emissies op het milieu alsook de gegevens die het publiek in staat stellen te controleren of beoordeling van de daadwerkelijke of voorzienbare emissies juist is (zie ECLI:NL:RVS:2017:2211).

De uitspraak

In deze uitspraak gaat het over emissiegegevens die verweven zijn met persoonlijke beleidsopvattingen, en waarvoor de overheid dus een extra belangenafweging moet uitvoeren. GS hebben zich echter op het kale standpunt gesteld dat het belang van openbaarmaking van al deze emissiegegevens zwaarder weegt dan het belang van de bescherming van de persoonlijke beleidsopvattingen. Greenpeace even blij, maar RWE betoogt naar onze mening volkomen terecht dat deze belangafweging niet is gemotiveerd door GS en dat dus geen echte belangenafweging heeft plaatsgevonden. GS moeten die extra belangenafweging alsnog maken, en krijgen daarvoor zes weken van de Afdeling.

Tips voor de praktijk

Milieu-informatie is waardevol. Bedrijven en inrichtingen dienen zich er echter van bewust te zijn dat informatie met betrekking tot hun activiteiten die bij een overheid berust, onderworpen kan zijn aan de Wob. Enerzijds betekent dit dat een bepaalde mate van openbaarheid geaccepteerd moet worden, bijvoorbeeld als het gaat om emissiegegevens. Als een Wob-verzoek ziet op uw gegevens, dan hoort u echter de kans te krijgen bij zienswijze bezwaar te maken tegen openbaarmaking. Maak zorgvuldig gebruik van die kans, en wees ook kritisch waar het gaat om milieu-informatie. Wij adviseren u in de zienswijze in ieder geval te verzoeken dat gegevens pas twee weken na het definitieve besluit worden verstrekt. Mocht de overheid besluiten (milieu-)informatie openbaar te maken, dan krijgt u de gelegenheid dat tegen te houden door middel van het vragen van een voorlopige voorziening bij de bestuursrechter. De ervaring leert dat dit verzoek vaak wordt ingewilligd om onomkeerbare gevolgen te voorkomen. De overheid loopt immers het risico dat een schadeclaim wordt ingediend indien blijkt dat zij gegevens openbaar heeft gemaakt en verstrekt waarvan achteraf door de bestuursrechter wordt geoordeeld dat dit niet had mogen gebeuren. Voor overheden herinnert deze uitspraak eraan dat de algemene besluitvormingsregels en beginselen van behoorlijk bestuur, zoals motivering en belangenafweging, niet uit het oog worden verloren; zeker in dit soort meerpartijengeschillen kan dat procedures en kosten voorkomen. De volledige uitspraak is te vinden via deze link: ECLI:NL:RVS:2019:37 Neem voor meer informatie contact op met onze overheidsspecialisten Harald Wiersema en Jack van Beers