DGA’s opgelet: snelle actie geboden in verband met afschaffing pensioen in eigen beheer!

Na jarenlange discussies en politiek gesteggel is de kogel eindelijk door de kerk: het pensioen in eigen beheer wordt per 1 januari 2017 afgeschaft. Wat betekent dit voor u en met welke praktische zaken moet u rekening houden?

Huidige regelgeving
De directeur grootaandeelhouder (DGA) kan zijn pensioen in eigen beheer opbouwen door een voorziening aan te brengen op zijn ondernemersbalans. Op die manier reserveert de DGA in zijn onderneming een spaarpotje voor de oude dag.

De huidige regelgeving met betrekking tot het pensioen in eigen beheer is voor zowel de DGA als de Belastingdienst steeds meer een molensteen om de nek geworden. Een groot knelpunt is het grote verschil tussen wat fiscaal gezien aan pensioen mag worden opgebouwd en wat er commercieel gezien benodigd is. Doordat de commerciële waarde doorgaans veel hoger ligt dan de fiscale (balans)waarde, is het vaak niet mogelijk om dividend uit te keren.

Het pensioen in eigen beheer is al langer een doorn in het oog. Tijdens de behandeling van het Belastingplan 2013 kwam heroverweging van de regeling met betrekking tot het pensioen in eigen beheer reeds ter sprake. Voorstellen om deze regeling te wijzigen werden tot nu toe echter steeds afgeschoten. Staatssecretaris Wiebes lijkt het ei nu eindelijk gelegd te hebben.

Wetsvoorstel
Op Prinsjesdag heeft Wiebes het ‘Wetsvoorstel Uitfasering pensioen in eigen beheer en overige fiscale pensioenmaatregelen’ ingediend. Met dit wetsvoorstel komt een einde aan het pensioen in eigen beheer. Wiebes ruimt daarmee naar eigen zeggen de ‘fiscale rommel’ op.

Het wetsvoorstel is op 17 november jl. door de Tweede Kamer aangenomen en moet formeel nog door de Eerste Kamer worden goedgekeurd, maar vooralsnog lijkt een meerderheid het wetsvoorstel te steunen. Indien de Eerste Kamer op 20 december 2016 instemt met het wetsvoorstel, is de afschaffing van het pensioen in eigen beheer per 1 januari 2017 een feit.

Het wetsvoorstel geeft de DGA drie keuzemogelijkheden:

1. Het opgebouwde pensioen in eigen beheer premievrij laten doorlopen
2. Afkoop
3. Omzetting naar oudedagsverplichting

Opgebouwd pensioen in eigen beheer laten staan
U kunt er voor kiezen om het opgebouwde pensioen in eigen beheer te laten staan. De huidige regels blijven dan van toepassing. Verdere pensioenopbouw is echter niet meer mogelijk.

Afkopen
U kunt het opgebouwde pensioen in eigen beheer tegen de fiscale (balans)waarde afkopen. Uw pensioenaanspraak wordt dan zonder fiscale gevolgen afgestempeld van de commerciële waarde naar de fiscale (balans)waarde. Hierdoor verdwijnt het verschil  tussen de commerciële en fiscale (balans)waarde en kan er in de toekomst weer gemakkelijker dividend worden uitgekeerd. De termijn waarbinnen u uw pensioen in eigen beheer tegen de fiscale (balans)waarde kan afkopen, bedraagt drie jaar. Om de afkoop aantrekkelijk te maken is een deel van de afkoopsom vrijgesteld van belasting. In 2017 is dit tarief het meest aantrekkelijk. Dan geldt namelijk een korting van 34,5% op de heffingsgrondslag. In 2018 geldt een korting van 25% en in 2019 een korting van 19,5%. Voor de korting wordt gekeken naar de fiscale waarde van de pensioenvoorziening per 31 december 2015.

Als u eenmaal voor afkoop heeft gekozen, kunt u daar op een later moment niet meer op terugkomen.

Omzetting naar oudedagsverplichting
U kunt het opgebouwde pensioen in eigen beheer ook omzetten in een oudedagsverplichting. Ook in dit geval wordt de pensioenaanspraak zonder fiscale gevolgen afgestempeld van de commerciële waarde naar de fiscale (balans)waarde. Na omzetting is er geen verdere opbouw meer mogelijk, maar het spaarsaldo groeit wel door de rente. Bij het bereiken van de pensioenleeftijd ontvangt u jaarlijks een gelijke pensioenuitkering verdeeld over (in beginsel) 20 jaren.

Kiest u voor omzetting naar een oudedagsverplichting, dan kunt u tot 1 januari 2020 alsnog tot afkoop overgaan.

Toestemming (ex)partner
Bij een scheiding wordt het tijdens het huwelijk opgebouwde pensioen in eigen beheer met de ex-partner verdeeld. Kiest u voor een afkoop of omzetting? Dan heeft u daarvoor dus toestemming nodig van uw (ex)partner. Dit geldt ook als u jaren geleden bent gescheiden. Uw keuze heeft namelijk ook gevolgen voor de pensioenrechten van uw (ex)partner.

U dient uw keuze en de toestemming van uw (ex)partner kenbaar te maken bij de Belastingdienst. Daarvoor is een speciaal informatieformulier in de maak. Dit formulier moet binnen één maand na afkoop respectievelijk omzetting, voorzien van een handtekening van uw (ex)partner, worden aangeleverd bij de Belastingdienst. Indien de toestemming van uw (ex)partner ontbreekt, vindt er ook geen geruisloze afkoop of omzetting plaats.

Wat moet u vóór 1 januari 2017 doen?
Zoals hierboven is weergegeven zal de ‘Wet uitfasering pensioen in eigen beheer en overige fiscale pensioenmaatregelen’ per 1 januari 2017 in werking treden. Dit betekent dat u vóór het einde van 2016 nog enkele acties moet ondernemen.

1. Stopzetten van het pensioen in eigen beheer
Als u nog pensioen in eigen beheer opbouwt, dient u vóór 1 januari 2017 samen met uw onderneming schriftelijk vast te leggen dat de opbouw van het pensioen in eigen beheer stopt. Dit besluit moet tevens in de notulen van de Algemene Vergadering worden opgenomen. Let op, ook hiervoor geldt dat u toestemming nodig heeft van uw (ex)partner. Uw pensioenovereenkomst blijft anders civielrechtelijk bestaan.

Indien u het pensioen niet tijdig stopzet, kwalificeert de pensioenaanspraak fiscaal niet meer als pensioen en bent u als gevolg daarvan een heffing verschuldigd van maximaal 72% over de commerciële waarde van het totaal opgebouwde pensioen.

2. Overhevelen afkoopwaarde extern verzekerd pensioen
Vanaf  1 januari 2017 is het niet meer mogelijk de afkoopwaarde van een extern verzekerd pensioen naar de eigen onderneming te halen. Indien u toch een extern verzekerd pensioen naar uw eigen onderneming wil halen, zult u dit dus zo snel mogelijk aan uw verzekeringsmaatschappij kenbaar moeten maken.

Advies
Wij raden u aan zich goed te laten adviseren over uw risico’s en de mogelijkheden. Onze gespecialiseerde familierechtadvocaten helpen u hier graag bij. Voor meer informatie of het maken van een afspraak kunt u contact opnemen met één van onze familierechtadvocaten.