Canvastransfer: van een poster naar een gespannen frame?

De op een poster weergegeven afbeelding door middel van een chemisch procedé overbrengen op een canvas doek, om dat vervolgens te verkopen: mag dat? Die vraag is op 22 januari 2015 door het Hof van Justitie beantwoord.

Allposters koopt posters in. De afbeeldingen op die posters zijn auteursrechtelijk beschermd. De posters werden met toestemming van de rechthebbenden aan Allposters verkocht. De auteursrechthebbenden kunnen zich conform het samenspel tussen het internationale, Europese en Nederlandse auteursrecht niet verzetten tegen doorverkoop van die posters door Allposters.

Allposters verkocht de posters vervolgens niet één op één door, maar bracht de afbeelding van de posters (door gebruikmaking van een chemisch procedé) over op een canvas doek, dat daarna op een houten frame werd gespannen. Wat overblijft van de poster is een blanco stuk papier. Allposters verkocht het canvas werk vervolgens aan het publiek.

Dit zette kwaad bloed bij de rechthebbenden, die Allposters daagden. Na procedures bij de Rechtbank Roermond en het Gerechtshof ‘s-Hertogenbosch ligt de zaak voor bij de Hoge Raad. De Hoge Raad heeft besloten de zaak te schorsen en te vragen aan het Europese Hof van Justitie hoe het (internationale en Europese) recht ten aanzien van dit vraagstuk uitgelegd moet worden.

Het Europese Hof heeft aan de hand van de door de Hoge Raad gestelde vragen geoordeeld dat de toestemming van de auteursrechthebbende ziet op de specifieke drager van het door of met toestemming van de auteursrechthebbende in het verkeer gebrachte werk, en dat er toestemming van de rechthebbende nodig is voor het in nieuwe vorm in het verkeer brengen van dat werk.

De Allposter-methode lijkt hiermee definitief verleden tijd te zijn. De uitspraak van het Hof is niet onbegrijpelijk. Een werk dat is afgedrukt op canvas heeft een wezenlijk andere look & feel als een werk dat als poster is afgedrukt en heeft dus andere exploitatiemogelijkheden, die niet waren beoogd door de rechthebbenden bij het in het verkeer brengen van de posters.

Men zou zich kunnen afvragen of deze uitspraak niet op gespannen voet staat met de in ICT-land bekende UsedSoft-uitspraak van Hof van Justitie, waarin het Hof oordeelde dat het doorverkopen van gedownloade software in beginsel is toegestaan. Om gedownloade software te kunnen doorverkopen moet die software immers ook worden overgedragen op een andere (gegevens)drager.

De pijn in de Allposters-zaak zit hem naar mijn idee in de omstandigheid dat Allposters door het overbrengen naar een andere drager op zoek was naar waardetoevoeging door het overbrengen van het werk op een kwalitatief hoogwaardigere drager, waar er in het UsedSoft-arrest geen sprake was van waardetoevoeging (hooguit van overdracht van waarde). In die zin hoeft de Allposters-uitspraak dus ook niet in de weg te staan aan het tweedehands doorverkopen van andere digitale producten, waarover ik onlangs al berichtte naar aanleiding van de ontwikkelingen rondom het handelsplatform van tweedehands e-bookbemiddelaar Tom Kabinet.