Autoriteit Consument & Markt (ACM) stelt Leidraad vast voor samenwerking tussen ziekenhuizen en zorgverzekeraars bij inkoop geneesmiddelen, waardoor het kartelverbod niet wordt overtreden

Inleiding

In juni 2016 heeft de ACM de Leidraad gezamenlijke inkoop geneesmiddelen voor de medisch-specialistische zorg vastgesteld. De ACM wil bereiken dat ziekenhuizen, zorgverzekeraars en andere partijen voldoende duidelijkheid hebben om samen te kunnen werken op het gebied van de inkoop van geneesmiddelen voor medisch-specialistische zorg. De Mededingingswet biedt daarvoor ruimte. De ACM formuleert drie vuistregels voor gezamenlijke inkoop; indien de inkopende partijen aan die vuistregels voldoen, verwacht de ACM geen problemen voor de concurrentie en is gezamenlijke inkoop toegestaan. De voordelen van de gezamenlijk inkoop dienen te worden doorgegeven aan de patiënten/verzekerden in de vorm van lagere prijzen, hogere kortingen en betere voorwaarden.

Waarop heeft de Leidraad betrekking?

Het gaat om gezamenlijke inkoop van geneesmiddelen voor medisch-specialistische zorg, waaronder te verstaan alle zogenoemde add-on geneesmiddelen en andere geneesmiddelen die vallen onder de te verzekeren prestatie: geneeskundige zorg zoals medisch specialisten die plegen te bieden. De Leidraad heeft geen betrekking op andere vormen van inkoopsamenwerking. Afspraken tussen concurrenten over verkoopprijzen of de verdeling van de markt zijn uit den boze. Iedere deelnemer moet de eigen verkoopstrategie kunnen blijven bepalen.

Zijn er concurrentierisico’s?

De ACM benadrukt de sterke positie van geneesmiddelenfabrikanten op de markt. Daarnaast maken de totale inkoopkosten van geneesmiddelen maar een klein deel van het ziekenhuisbudget uit. Er zal nog voldoende ruimte overblijven voor effectieve concurrentie.

De drie vuistregels

Er is sprake van een veilige haven mits aan 3 vuistregels wordt voldaan:

Vuistregel 1:    De kosten van de gezamenlijk ingekochte geneesmiddelen omvatten niet meer dan een beperkt deel van de totale kosten.

Vuistregel 2:    Toetreding tot het inkoopverband door derden moet voldoende gewaarborgd zijn, er mogen slechts eisen worden gesteld die voor de goede    werking van het inkoopverband noodzakelijk zijn. Er moeten duidelijke, objectieve en non-discriminatoire criteria worden opgesteld op grond waarvan toegang kan worden geweigerd.

Vuistregel 3:    De flexibiliteit van het inkoopverband moet voldoende gewaarborgd zijn. Beperkingen die worden opgelegd aan deelnemers mogen niet verder gaan dan strikt noodzakelijk voor de goede werking van het inkoopverband. Een maximale contractsduur van 3 jaar is redelijk.

Informatie-uitwisseling

Informatie-uitwisseling tussen de deelnemers en het inkoopverband mag niet verder gaan dan nodig is voor de gezamenlijke inkoop en er moeten afdoende waarborgen zijn om rechtstreekse uitwisseling van concurrentiegevoelige informatie tussen de deelnemende partijen te voorkomen.

Conclusie

Mits wordt voldaan aan de 3 vuistregels en er geen concurrentiegevoelige informatie wordt uitgewisseld worden geen problemen voor de concurrentie verwacht en is gezamenlijke inkoop toegestaan. Ook buiten de vuistregels om blijft samenwerking mogelijk, maar dan dient telkens een individuele toets plaats te vinden en dient te worden beoordeeld of bij de samenwerking het zorgbelang voorop staat en niet het ondernemersbelang, dat wil zeggen of de voordelen van de samenwerking opwegen tegen de nadelen en of de voordelen ten goede komen aan de patiënt/verzekerde.

De ACM zal de Leidraad over 3 jaren evalueren.

Ferry Weelen