Kunstmatige intelligentie

Artificial intelligence and ethics 

Artificiële intelligentie (AI) laat de wereld transformeren. De mogelijkheden van AI zijn ongekend: van zelfrijdende auto’s, betere aanpak van fraude en betaalbare zorg voor ouderen, tot koelkasten die bestellingen doen bij de supermarkt. Maar gaat al die technologische voortuitgang niet gepaard aan ethische vraagstukken? En hoe zit het met aansprakelijkheid voor apparaten die AI gebruiken?

Van aansprakelijkheid voor schade…
Als een AI-apparaat tot schade lijdt, bijvoorbeeld door een auto-ongeluk of door het onkundig verzorgen van een oudere, rijst de vraag wie aansprakelijk is en de schade moet vergoeden. Over het algemeen is de producent van een product aansprakelijk voor een gebrek in zijn product (art. 6:185 BW). Dat geldt dus ook voor de producent die een toepassing van artificiële intelligentie op de markt brengt. Echter niet alle schade komt voor zijn rekening.  Is de schade geen gevolg van het ontwerp of van een productiefout, maar de consequentie van een zelfstandige beslissing van het AI-apparaat dan wordt het lastig. De AI-apparaten die nu worden ontwikkeld en in de toekomst op de markt komen, zullen zelf kunnen leren. Dan zullen er steeds meer zelfstandige beslissingen van AI-apparaten komen. In dat geval zou men wellicht de bezitter van een AI-apparaat als een gebrekkige roerende zaak (art. 6:173 BW) aansprakelijk kunnen stellen. Ook wordt wel gepleit de aansprakelijkheid voor dieren (art. 6:179 BW) analoog van toepassing te verklaren.

Gelet op de grote schade die kan worden toegebracht is het noodzakelijk de aansprakelijkheid rondom de AI-apparaten goed te regelen voordat producten op de markt komen. Daarvoor is het nodig de risico’s verbonden aan het gebruik van de apparaten uitgebreid te doordenken en goed in kaart te brengen.

…naar ethische vragen
Dat brengt ons ook op ethische vragen. AI-apparaten kunnen dus beslissingen nemen en zijn in toenemende mate zelflerend. Aan de ene kant is dat hoopgevend: de apparaten zijn zorgvuldiger, intelligenter en sneller dan mensen. Aan de andere kant is dat zorgwekkend: het gaat potentieel om beslissingen op leven en dood – moeten we die wel overlaten aan een apparaat? En het is ook niet altijd duidelijk wat in die gevallen de optimale uitkomst moet zijn. Hoe dus het AI-apparaat van instructies te voorzien?

Denk aan een situatie in het verkeer waarbij de zelfrijdende auto moet kiezen tussen de mogelijke dood van een inzittende of van een kind dat plotseling de weg oploopt. Of het geval van een oudere die verzorgd wordt door een AI-robot met de instructie dat de oudere niet in gevaarlijke situaties komt te verkeren. De robot zou de oudere niet meer toe kunnen laten de straat op te gaan om zo bijvoorbeeld een lelijke val te voorkomen, maar zorgt er zo tegelijkertijd voor dat de oudere in een sociaal isolement komt te verkeren.

Zo kan de ontwikkeling van artificiële intelligentie tal van ethische vraagstukken met zich meebrengen.

Het congres Business & Legal Ethics
AI heeft dus een enorm potentieel, maar ook een keerzijde. Aan het gebruik ervan zijn vele vragen verbonden van aansprakelijkheid en ethiek. Wij praten daar graag met u over tijdens ons congres!

Martine Bouman en Barend Stroetinga

Dus: wilt u meer weten over Artificial Intelligence and Ethics? Meld u dan nu aan voor het congres Business Ethics & Legal op 21 juni 2018 op www.vooruitzien.nu en bezoek de workshop Artificial Intelligence and Ethics. Wij heten u graag van harte welkom!