Flexibiliteit in planregels

Wijzigingsbevoegdheid moet akoestisch worden onderbouwd

Het opstellen van een akoestisch onderzoek voor een bestemmingsplan is een vak apart. Het theoretisch gehalte kan hoog zijn, omdat het onderzoek niet ziet op een concrete ontwikkeling maar op dat wat het bestemmingsplan maximaal mogelijk maakt. Dat betekent dat er ook situaties moeten worden onderzocht die zich in de praktijk misschien niet zullen voordoen.

Sterker nog, ook situaties die mogelijk worden gemaakt via een wijzigingsbevoegdheid moeten vooraf worden onderzocht. Dit onderzoek kan wat meer op hoofdlijnen blijven, maar het moet wel op voorhand duidelijk zijn dat er wat geluid betreft nog steeds een aanvaardbare situatie is als de wijzigingsbevoegdheid wordt toegepast. Deze verplichting kan snel over het hoofd worden gezien, met als gevolg een vernietiging van het bestemmingsplan. Dit overkwam de gemeenteraad van Breda. Wat was er aan de hand?

Huisvesting seizoensarbeiders

In het bestemmingsplan Buitengebied was een wijzigingsbevoegdheid opgenomen waarmee de huisvesting van seizoensarbeiders mogelijk werd gemaakt. Een agrarisch bedrijf zou daardoor 120 personen mogen huisvesten in bestaande bedrijfsgebouwen en in stacaravans en/of woonunits. Omdat deze wijzigingsbevoegdheid in principe bij ieder agrarisch bedrijf in het plangebied zou kunnen worden toegepast, werden daarmee ruime mogelijkheden geboden.

Een aantal omwonenden van agrarische bedrijven wilde niet dat van deze optie gebruik zou worden gemaakt. Zij vreesden voor overlast van de seizoensarbeiders en voerden aan dat de gemeente ten onrechte geen onderzoek had gedaan naar de mogelijke geluidhinder.

De Afdeling geeft de omwonenden gelijk. Belangrijk is dat de huisvesting van seizoensarbeiders wat geluid betreft vergelijkbaar is met een recreatieterrein of vakantiecentrum. Daarvoor schrijft de VNG-brochure Bedrijven en Milieuzonering een richtafstand van 50 meter voor. Het gaat om grote groepen personen, die op een geconcentreerde locatie in de avonduren deels binnenshuis en deels buitenshuis verblijven. Relevante hinder kan optreden als gevolg van verkeers- en vervoersbewegingen in de zeer vroege ochtend en stemgeluid van grote groepen mensen. Deze overlast kan volgens de Afdeling niet in alle gevallen in voldoende mate worden beperkt door een huishoudelijk reglement.

Ernstige overlast zou zich met name kunnen voordoen bij woningen op korte afstand van een agrarisch perceel. De gemeente had geen onderzoek gedaan naar de ligging van woningen in het gebied ten opzichte van agrarische percelen. Daardoor had de gemeente zich geen rekenschap gegeven van de mogelijke effecten van de wijzigingsbevoegdheid.

Kortom, de mogelijke impact van de huisvesting van seizoensarbeiders is groot. Door voorwaarden op te nemen in de planregels had dit kunnen worden ondervangen. Bijvoorbeeld door een minimale afstand voor te schrijven tussen de huisvesting en omliggende woningen. Een dergelijke planregel was niet opgenomen. Terugkerend op het uitgangspunt dat de maximale invulling moet worden onderzocht en onderbouwd, kon dit bestemmingsplan de toets der kritiek niet doorstaan.

Deze uitspraak laat zien dat er zorgvuldig moet worden omgegaan met een wijzigingsbevoegdheid die voor meerdere percelen kan worden toegepast. Voor al die gevallen geldt dat toepassing ervan aanvaardbaar moet zijn. Breng in beeld wat de geluidseffecten kunnen zijn en ga slim om met de formulering van de planregels.

Doorkijkje Omgevingswet

Onder de Omgevingswet zal dit probleem zich minder vaak voordoen. Het is de bedoeling dat de onderzoeksverplichting wordt doorgeschoven naar het moment dat een initiatief daadwerkelijk wordt gerealiseerd. Dat zal de angel uit dit soort ’theoretische’ discussies halen.

Bron: ABRvS 1 februari 2017, ECLI:NL:RVS:2017:266.

Dit artikel verscheen in het online magazine Geluidnieuws.nl

Auteur: Daniella Nijman